Nawożenie gleby siarką przed siewem nasion cebuli może zwiększyć plon. Siarka jest ważnym składnikiem odżywczym, a jednym ze sposobów wzbogacania w nią gleb pól uprawnych są opady atmosferyczne. Jednakże, w ostatnich latach, ilość siarki w atmosferze spadła dzięki surowszym normom zanieczyszczenia powietrza, więc niektóre gleby nie mają takiej zawartości siarki, jak dawniej, co może wpływać na ich urodzajność.
Cebula jest niezwykle popularnym warzywem. Warto przypomnieć, że pod jej łuskami kryją się minerały wzmacniające ogólną odporność organizmu na różne infekcje i choroby, a więc fosfor, magnez, siarka, cynk oraz krzem. Z agronomicznego punktu widzenia cebula ma duże wymagania glebowe i średnie pokarmowe. Dobrze rośnie na glebach o uregulowanym odczynie, o odpowiednich warunkach powietrzno-wodnych, zasobnych w próchnicę i składniki pokarmowe. Źle znosi natomiast uprawę na glebach zbitych i kwaśnych, gdyż ze względu na płytki i dość słabo rozwinięty system korzeniowy ma dodatkowo utrudnione pobieranie z gleby składników pokarmowych, a kwaśny odczyn gleby znacznie obniża ich wykorzystanie. Cebula dobrze plonuje na stanowiskach o pH powyżej 6,0, dlatego w przypadku stwierdzania niższego odczynu gleby, należy ją zwapnować, ale nie bezpośrednio przed uprawą cebuli, ale z co najmniej rocznym wyprzedzeniem.
Cebula jest rośliną siarkolubną
Cebula jest warzywem tzw. siarkolubnym, a więc siarka jest niezbędnym składnikiem dla prawidłowego jej rozwoju i uzyskania wysokich i dobrej jakości plonów. Poza tym nadaje ona smak cebuli. Rośliny siarkolubne pobierają przeciętnie ze średnim plonem ponad 40 kg siarki z hektara. W przypadku cebuli i czosnku pobranie tego składnika jest jeszcze większe i wynosi nawet 100 kg/ha. Nie mniej jednak nawożenie siarką cebuli nie zawsze jest konieczne. Stosowanie nawozów z siarką jest uzasadnione w przypadku stwierdzenia znacznego niedoboru tego składnika w glebie, szczególnie na glebach lżejszych, najlepiej potwierdzonego aktualną analizą chemiczną gleby. Mineralne nawożenie siarką jest także zalecane w przypadku, gdy w płodozmianie przeważają rośliny wykazujące duże zapotrzebowanie na siarkę, np. rzepak, buraki ćwikłowe czy warzywa kapustne.
Nawożenie siarką przed rozpoczęciem uprawy cebuli powinno się wykonać na podstawie wskazań wyników analizy gleby. Jeżeli nie została
ona wykonana, zaleca się wniesienie do gleby około 65 kg S/ha.
Niedobory coraz częstsze
W latach 80. największym „dostawcą” siarki były zakłady przemysłowe, emitujące tlenki siarki. Jeszcze w latach 90. opad siarki szacowano na 37 kg/ha rocznie. Od kilkunastu lat, wraz z wprowadzeniem nowoczesnych technologii w przemyśle, występuje deficyt siarki w naszych glebach. Utrzymywaniu się ujemnego bilansu siarki sprzyja nie tylko ograniczenie emisji dwutlenku siarki do atmosfery, ale również znaczne zmniejszenie produkcji obornika i gnojowicy, a więc nawozów będących znaczącym źródłem siarki dla roślin. Przyoranie na przykład 10 t/ha obornika wzbogacało glebę w 8 kg siarki. Należy pamiętać, że intensywne opady w okresie jesieni i zimy, przyczyniają się również do zwiększonego wymywania siarczanów z gleby, co nie sprzyja akumulacji w niej siarki. W ten sposób traci się rocznie nawet 60 kg siarki z hektara. Także duży udział gleb piaszczystych o małej zawartości próchnicy i jednocześnie rosnący areał roślin siarkolubnych w naszym kraju – rzepaku i warzyw kapustnych wpływa niekorzystnie na bilans siarki naszych gleb, dlatego też nawożenie tym pierwiastkiem jest konieczne, zwłaszcza gdy nie stosuje się nawozów naturalnych. Natomiast jeśli systematyczne przyoruje się obornik i aplikuje gnojowicę, szczególnie na glebach lżejszych można skutecznie uzupełnić rezerwy siarki w glebie i zabezpieczyć ją roślinom o średnich wymaganiach pod względem tego składnika pokarmowego.
Należy jednak pamiętać, by przyorywany obornik był dobrze przefermentowany. Nierozłożony obornik może stymulować zachwaszczenie pola, co jest niepożądane w uprawie cebuli z siewu. Trzeba pamiętać, że nawet gdy regularnie stosuje się nawozy naturalne, to tempo uwalniania z nich siarki jest dość wolne. W pierwszym roku z rozkładającej się świeżej masy organicznej przyswajane jest zaledwie do 10% zawartej w niej siarki. W kolejnych latach przyswajalność wzrasta i wówczas potrzeby pokarmowe warzyw, zwłaszcza tych o wydłużonym okresie wegetacji są pokrywane z nawozów naturalnych i dodatkowe nawożenie siarką nie jest konieczne.
Rola fizjologiczna
Dlaczego nawożenie cebuli siarką jest tak istotne? Ponieważ siarka uczestniczy w wielu procesach fizjologicznych, jest składnikiem aminokwasów niezbędnych w syntezie białek: cysteiny, cystyny oraz metioniny. Odgrywa również ważną rolę w procesie fotosyntezy oraz wiąże wolny azot atmosferyczny. Poza tym poprawia odporność warzyw na choroby, pozwala lepiej przetrwać stres powodowany np. okresowym niedoborem wody. Wieloletnie badania naukowe prowadzone nad siarką potwierdzają, że optymalne nawożenie roślin tym pierwiastkiem poprawia ich tolerancje na stresowe warunki środowiska oraz wpływa korzystnie nie tylko na wielkość, ale i jakość technologiczną plonu. Cebula, a także czosnek nawożone siarką charakteryzują się wysokimi walorami smakowymi, dużą zawartością witamin oraz olejków eterycznych. Niedostateczne zaś odżywianie roślin siarką prowadzi natomiast do zmniejszenia produkcji białka, zahamowania wzrostu, a w ostatecznym rezultacie do zmniejszenia plonu. Niedobór siarki obniża także zawartość cukrów prostych, tłuszczu oraz ze względu na zmniejszenie efektywności nawożenia azotem następuje nadmierne nagromadzenie azotanów w cebulach.
[NEW_PAGE]
Stymuluje pobieranie azotu
Warto też pamiętać, że nawożenie siarką roślin jest nierozerwalnie związane z azotem. To właśnie siarka decyduje o prawidłowym wykorzystaniu azotu przez rośliny. Występuje w nawozach azotowych np. w formie siarczanów, a więc w formie łatwo dostępnej, stymuluje pobieranie i wykorzystanie azotu. Ponadto z badań wynika, że większość warzyw nawożonych siarką akumuluje mniej szkodliwych azotanów.
Ze względu na słabo rozwinięty system korzeniowy cebuli i w związku z tym utrudnione pobieranie składników pokarmowych nawożenie siarką cebuli powinno przewyższać jej potrzeby pokarmowe. Ponadto zawsze część składników nawozowych może ulec wymyciu. Dawka siarki powinna więc uwzględniać zasobność gleby i przewidywany plon cebuli oraz nadwyżkę składnika, który może ulec wymyciu. Niedobór siarki może znacznie redukować plon cebuli, dlatego oprócz zastosowania prawidłowej dawki należy wybrać jak najlepszy nawóz pod to warzywo.
Do nawożenia cebuli rekomenduje się nawozy wieloskładnikowe, zawierające siarkę w formie siarczanowej, czyli taką która może być bezpośrednio pobierana przez rośliny, np. Polimag S (4% S) lub Polifoska 21 (14% S). W praktyce do uzupełnienia niedoborów siarki można sięgać po siarczan amonu (24% S) lub siarczan potasu (18% S). Nawozy te szczególnie polecane są na gleby wyczerpane z siarki. Dobrym źródłem siarki jest również np. superfosfat prosty pylisty zawierający 31% S oraz granulowany mający w składzie 32% S, Magnesia-Kainit – 10% SO3 i Korn-Kali – 12% SO3. Siarkę można znaleźć też w nawozach magnezowych – m.in. Kizeryt zależnie od formy zawiera od 20 do 22% siarki. Oprócz wymienionych nawozów, na rynku dostępne są specjalne nawozy zalecane w uprawach warzyw siarkolubnych. Zawierają one ponad 80% skoncentrowanej siarki i można je stosować bezpośrednio po siewie nasion lub wokół już rosnących roślin, np. Wigor S Pro (87% S). Dawka siarki pod cebulę zależy od zasobności gleby w ten składnik pokarmowy, przedplonu oraz tego czy pod jej uprawę stosuje się obornik. Na stanowiskach bez obornika należy odpowiednio zwiększyć ilość siarki aplikowaną w nawozach mineralnych. Zaleca się wniesienie do gleby około 65 kg S/ha.
Sezonowe nawożenie gleby siarką nie uzupełnia jej niedoboru w glebie. Trzeba to robić systematycznie, najlepiej raz w roku. Tylko takie nawożenie przynosi pożądane rezultaty w postaci zwiększenia zawartości siarki w glebie. Godnym polecenia profilaktycznym rozwiązaniem, zwłaszcza na glebach o niskiej zawartości siarki, jest stosowanie wiosną nawozów azotowych z tym pierwiastkiem. Wówczas wzrasta efektywność nawożenia azotem oraz poprawia się zasobność gleby w siarkę, co jest istotne w okresie wiosennym, zwłaszcza po obfitych w opady zimach, kiedy starty siarki są duże. Istotnym powodem stosowania saletr wzbogaconych siarką są także rośliny siarkolubne w zmianowaniu. Jeśli przeważają w nim buraki ćwikłowe, warzywa kapustne oraz gatunki z rodziny czosnkowatych dodatkowe nawożenie nawozami z siarką jest wskazane. Przy wyborze nawozu siarkowego należy zwracać uwagę na jego rozpuszczalność w wodzie i szybkość działania. Szybko działają np. sole siarczanowe magnezu i potasu.
W intensywnej uprawie cebuli rozpowszechnione jest nawożenie dolistne. Duża zaletą aplikacji siarki w ten sposób jest uniknięcie start tego składnika wskutek wymywania, jak to ma miejsce przy doglebowym stosowaniu siarki oraz zdecydowanie szybsze działanie składnika. Dokarmianie pozakorzeniowe jest często stosowane interwencyjnie, gdy występują np. problemy z pobieraniem składników pokarmowych przez korzenie, gdy gleba ma nieodpowiednie stosunki powietrzno- -wodne, nieprawidłowy odczyn lub panuje susza. Do dolistnego nawożenia cebuli siarką można użyć ROSASOL 19–19–19 (+5,8) + mikro. Jest to nawóz całkowicie rozpuszczalny w wodzie, przeznaczony do fertygacji upraw ogrodniczych uprawianych pod osłonami i w gruncie, oraz do nawożenia dolistnego wszystkich upraw sadowniczych, rolniczych i ogrodniczych. W intensywnej uprawie cebuli zaleca się wykonać dwa zabiegi (w lipcu).
Jak rozpoznać niedobory siarki?
Jeśli nie wykonuje się analizy chemicznej gleby na zasobność siarki, a wystąpi w czasie wegetacji blednięcie młodych liści oraz ich sztywnienie i kruszenie się, wówczas należy sięgnąć po nawozy dolistne z siarką. Warto pamiętać, że objawy niedoboru siarki są zbliżone do tych, jakie towarzyszą niedostatkowi azotu. Jednak przy niedoborze azotu objawy występują na starszych częściach roślin, a w przypadku siarki na młodych.
Lustrując plantacje warto wiedzieć, że objawy niedoboru siarki występują na najmłodszym szczypiorze, a objawy niedoboru azotu na najstarszym.
Dr Dorota Pikuła Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach
Zdjęcia: M. Bartczak
Artykuł pochodzi z numeru 2/2013 miesięcznika „Warzywa”
Najlepszy pod cebulę jest kurzy obornik.
siarczan wapnia jest jak najbardziej ok. podobnie jak kizeryt ma neutralne pH. nie mówi się głośno (bo to nie w interesie duzych), że taka saletra amonowa, saletrzak, mocznik, rsm, a nawet gnojowicą, dodatkowo zakwaszają glebe, nie mówiąc już o siarczanie amonu który jest silnie zakwaszający.
ja stosuje siarczan wapnia, jakas agrosupra od ubiegłego roku, jak mnie namowil na spróbowanie doradca osadkowskiego. stosowałem tez siarczan magnezu. kizeryt działa szybko tu i teraz, za to ten siarczan supra ma łatwo przyswajalna formę siarki i siarka rozpuszcza się stopniowo, ważne, bo siarka jest dostępna dla rośliny na wiosnę, dokładnie wtedy gdy jej potrzebuje.
kizerytu daje mniej, ale jest cholernie drogi, (jakby nagle wszyscy go odkryli). supra jest kilka razy tańsza, choc trzeba dac nieco więcej. każdy musi wiec sam sobie liczyc i decydować.
tu jest nawet sporo dobry info o siarczanie wapnia http://www.siarczanwapnia.pl
co do gipsu, to jest to również dobry środek do zakwaszania gleby, podobnie jak torf, niemniej siarka elementarna, czyli czysta sprawdza się u mnie najlepiej, testowałem już siarkę granulowaną (dłużej się rozpuszcza w glebie), siarkę mieloną (szybciej) a także preparat wigor coś tam (ten najszybciej), sąsiad z kolei stosuje siarkę na choroby jabłoni, bo mówi że najtaniej wychodzi, inny kolega regularnie odkaża szklarnie własnie siarką z domieszką chyba saletry, więc jako tako siarka jest uniwersalna. A co do zakwaszania, to najlepiej przeprowadzać zabiegi w deszczowe dni, żeby siarki nie wywiewało z pola. Czytałem również o siarczanie amonu, ale jeszcze nie eksperymentowałem.
Ciekawy artykuł. Ja siarkę regularnie stosuję do podsypywania borówki amerykańskiej. Na worki można kupić na http://www.techlandlab.pl, w samym Siarkopolu raczej trudno zakupić małe ilości, a w sklepach najczęściej opakowania 5 kg, a to trochę za mało jak na 40 arów :), a co do cebuli, czy czosnku to faktycznie te mniej nawożone jakieś takie bez smaku, kiedyś jak się kroiło cebulę to łzy same ciekły, a nie pamiętam żebym ostatnio płakał przy tej czynności 🙂
A czemu nie ma nic o siarczanie wapniowym uwodnionym odmiany pospolitej czyli gipsie?Czyżby był tak nieodpowiedni?
Pokazywanie takiego zdjęcia sugerującego..coś.. jest ewidentną porażką w tym temacie!