O możliwościach ich zastosowania i nowoczesnych rozwiązaniach w tej dziedzinie można było dowiedzieć się więcej na wystawie Agro Show w Bednarach (23–26 września ub.r.).
Rozpylacze z różowej ceramiki
Rozpylacze ceramiczne z różowej ceramiki (do ich produkcji używa się m.in. tlenków aluminium i cyrkonu) marki Albuz, które cechuje wysoka trwałość użytkowania (minimum 10 tys. ha), prezentowała na Agro Show firma Albuz-Bott z Leszna. Ze względu na wysoką trwałość i wolniejsze w porównaniu z innymi materiałami zużycie, rozpylacze tej firmy nie wymagają okresowych kalibrowań. Do ochrony upraw sadowniczych firma ta oferuje m.in. rozpylacze wirowe o pustym stożku ATR 80 (80° to kąt strumienia cieczy roboczej), charakteryzujące się drobnymi kroplami. Mogą być używane podczas wykonywania zabiegów zarówno fungicydami, jak i zoocydami. Optymalny zakres ciśnień roboczych dla tego rozpylacza wynosi 5–25 bar. Wykazują one jednak wysoką podatność na znoszenie cieczy roboczej przy wietrze powyżej 3 m/s (fot. 1).
Fot. 1 Rozpylacze wirowe o pustym stożku ATR 80 firmy Albuz, fot. A.Łukawska
Rozwiązaniem problemu są rozpylacze eżektorowe TVI 80 (fot. 2), przy ciśnieniu 5–25 bar. Zapewniają naniesienie cieczy na chronione drzewa nawet o 50% skuteczniej niż rozpylacze drobnokropliste.
Fot. 2. Eżektorowy rozpylacz o pustym stożku TVI 80, o bardzo niskiej podatności na znoszenie cieczy roboczej, fot. A.Łukawska
Do ochrony upraw sadowniczych można również stosować rozpylacze AVI 80 (fot. 3) – są to eżektorowe rozpylacze płaskostrumieniowe o kącie 80°, o zasięgu do 8 m. Nowością są też eżektorowe rozpylacze płaskostrumieniowe CVI 80, również o bardzo niskiej podatności na znoszenie cieczy roboczej. Zalecane ciśnienie cieczy roboczej to 10–20 bar. Ważną cechą rozpylaczy Albuz jest możliwość ich demontażu bez użycia dodatkowych narzędzi i łatwość czyszczenia.
Fot. 3. Eżektorowe rozpylacze płaskostrumieniowe AVI 80 firmy Albuz, fot. A.Łukawska
Rozpylacze eżektorowe i wirowe
Rozpylacze firmy Lechler oferowała na Agro Show firma Ekotronic ze Strzyżowic. Rozpylacze te są proste w montażu w typowych korpusach rozpylaczy, a demontaż ich wkładki jest łatwy i nie wymaga dodatkowych narzędzi. Są to rozpylacze uniwersalne i mogą być montowane we wszystkich rodzajach opryskiwaczy sadowniczych z pomocniczym strumieniem powietrza (PSP) oraz w opryskiwaczach tunelowych z systemem recyrkulacji cieczy. Na wystawie prezentowano m.in. płaskostrumieniowy rozpylacz eżektorowy IDK 90 (fot. 4), o kącie strumienia cieczy 90°.
Fot. 4. Kompaktowy płaskostrumieniowy rozpylacz eżektorowy IDK 90, fot. firma Lechler
Zastosowana w nim dysza wylotowa o dużym przekroju zapobiega jego zapychaniu się, a zakres ciśnień roboczych to 2,0 do 15,0 bar. Rozpylacze IDK 90 charakteryzują się niską podatnością na znoszenie cieczy roboczej, szczególnie w optymalnym zakresie ciśnień.
Firma Lechler oferuje też płaskostrumieniowy rozpylacz eżektorowy ID 90 (fot. 5), o kącie strumienia cieczy 90°.
Fot. 5. Rozpylacz płaskostrumieniowy Lechler ID 90, fot. firma Lechler
Optymalny zakres ciśnień roboczych dla tego modelu wynosi 8–15 bar. Charakteryzuje się on bardzo niskim poziomem znoszenia cieczy roboczej podczas zabiegu, dobrą penetracją koron drzew oraz dużą równomiernością pokrycia liści cieczą roboczą (wysokie wskaźniki pokrycia liści substancją czynną). Rozpylacz ten umożliwia optymalne ukierunkowanie strumienia cieczy w stosunku do strumienia prądu powietrza.
Natomiast tradycyjny, drobnokroplisty rozpylacz wirowy o pustym stożku TR (fot. 6), o specjalnej konstrukcji wkładki wirowej, umożliwia wytwarzanie jednorodnych pod względem wielkości kropli, które w strumieniu powietrza wentylatora docierają do opryskiwanej powierzchni nawet na znaczne odległości i bardzo dobrze pokrywają powierzchnię rośliny. Kąt strumienia cieczy wynosi 80°, a optymalny zakres ciśnienia to 8–15 bar.
Fot. 6. Tradycyjny, drobnokroplisty rozpylacz wirowy o pustym stożku TR, fot. firma Lechler
W porównaniu do tradycyjnych rozpylaczy drobnokroplistych TR, rozpylacz o pustym stożku ITR (fot. 7) emituje znacznie większe, napowietrzone krople o dużej odporności na znoszenie. Duża energia kinetyczna kropel umożliwia doskonałą penetrację koron drzew oraz znacznie zwiększa zasięg strumienia cieczy (ważne w przypadku wysokich drzew).
Fot. 7. Rozpylacz eżektorowy o pustym stożku ITR, fot. firma Lechler
[NEW_PAGE]Do opryskiwaczy herbicydowych
W ofercie firmy Lechler znajdują się też asymetryczne rozpylacze płaskostrumieniowe OC, o kącie 90° strumienia cieczy roboczej. Zalecane są do montażu na belkach herbicydowych, jako rozpylacze krańcowe (fot. 8). Dzięki asymetrycznemu strumieniowi umożliwiają bezpieczne naniesienie cieczy roboczej pod koronami drzew. Wykonane są z mosiądzu oraz hartowanej stali nierdzewnej, pracują w zakresie ciśnień roboczych 1,5–5,0 bar.
Fot. 8. Asymetryczny rozpylacz płaskostrumieniowy OC, fot. firma Lechler
Do montażu na belkach herbicydowych przeznaczony jest również płaskostrumieniowy rozpylacz eżektorowy – asymetryczny typu IS i kompaktowy rozpylacz eżektorowy asymetryczny IDK-S (fot. 9).
Fot. 9. Kompaktowy rozpylacz eżektorowy asymetryczny IDK-S do montażu na belkach herbicydowych, fot. firma Lechler
Pierwszy z nich został wykonany z odpornego na ścieranie i działanie środków chemicznych tworzywa sztucznego – POM. Asymetria kąta strumienia cieczy wynosi 20°/60°. Model ten charakteryzuje się wyjątkowo niską podatnością na znoszenie cieczy roboczej podczas zabiegu. Zalecany zakres ciśnień roboczych przy stosowaniu herbicydów to 3–8 bar. Natomiast kompaktowy rozpylacz eżektorowy asymetryczny IDK-S jest również rozpylaczem płaskostrumieniowym o kącie strumienia cieczy 80° (20°/60°). Charakteryzuje się bardzo ograniczonym znoszeniem strumienia cieczy roboczej. Optymalny zakres ciśnień roboczych wynosi w belkach herbicydowych: 1,5–3,0 bar, 8,0–15,0 bar w opryskiwaczach sadowniczych.
W celu ograniczenia kąta strumienia cieczy roboczej płaskostrumieniowy rozpylacz eżektorowy – asymetryczny typu IS oraz kompaktowy rozpylacz eżektorowy asymetryczny IDK-S może być użyty w opryskiwaczach sadowniczych jako, odpowiednio, pierwszy i ostatni rozpylacz na łuku.
Rozpylacze antyznoszeniowe
Firma Ekotronic oferowała także rozpylacze antyznoszeniowe A D 90 (także firmy Lechler). Dzięki ich specyficznej, dwuczęściowej budowie, charakteryzują się one wyjątkowo niewielkim znoszeniem cieczy roboczej przy niskich ciśnieniach. Wstępna kryza dozująca ma za zadanie ustalenie dawki cieczy roboczej. Pod nią znajduje się komora wstępna, która eliminuje powstające w trakcie gwałtownego rozprężania cieczy najdrobniejsze frakcje kropel. Duża różnica ciśnień między kryzą dozującą a dyszą wylotową umożliwia uzyskanie bardzo wyrównanej i jednorodnej, średniokroplistej struktury cieczy. Rozpylacze emitują płaski strumień cieczy o kącie 90º, optymalny zakres ciśnień roboczych wynosi 2,0–15,0 bar. Zaletami tych rozpylaczy są przede wszystkim: duża równomierność naniesienia preparatu oraz możliwość montażu w opryskiwaczach zarówno z pomocniczym strumieniem powietrza (PSP), bez pomocniczego strumienia powietrza, jak i w opryskiwaczach tunelowych z systemem recyrkulacji cieczy.
Rozpylacze o pustym stożku
Kolejną serią rozpylaczy, prezentowanych w Bednarach, były produkty firmy TeeJet Technologies. Jednym z nich jest AITX ConeJet®, wirowy rozpylacz eżektorowy (fot. 10), który emituje strumień pustostożkowy.
fot. 10. Wirowy rozpylacz eżektorowy AITXB, fot.TeeJet
Zalecany jest do stosowania w opryskiwaczach z pomocniczym strumieniem powietrza (PSP). Rozpylacz ten został wykonany z polipropylenu, materiału ceramicznego i Vitonu®, wykazuje wysoką odporność na substancje chemiczne i zużycie. Zastosowanie zwężki Venturiego zapewnia: redukcję znoszenia cieczy roboczej podczas zabiegu, zwiększenie skuteczności penetracji koron oraz mniejsze straty przez odparowanie środka chemicznego przy wyższej temperaturze podczas opryskiwania. Rozpylacze AITXB ConeJet ® można stosować ze wszystkimi typami korpusów obrotowych. Sugerowane ciśnienie to 4–20 bar.
Następną propozycją rozpylaczy TeeJet o pustym strumieniu stożkowym są rozpylacze wirowe z serii TX ConeJet®. Mogą być stosowane do zabiegów fungicydami, zoocydami i nawozami dolistnymi przy ciśnieniu 2–20 barów. Rozpylacze w wersji z kodowaniem kolorami VisiFlo® oferowane są (obok tych wykonanych ze stali nierdzewnej lub mosiądzu) z dyszą ze stali nierdzewnej lub ceramiczną w polipropylenowym korpusie. Firma poleca również rozpylacze wirowe Disc-Core o pustym strumieniu stożkowym z wymienną, ceramiczną wkładką wirową (z różnej wielkości otworem wypływowym i zmiennym kącie strumienia cieczy). Maksymalne ciśnienie cieczy roboczej, tak jak i dla innych rozpylaczy TeeJet, wynosi 20 barów. Zakres ciśnienia dla każdej wielkości szczeliny w danym modelu jest ściśle określony. Dzięki różnym kombinacjom można uzyskać kąt strumienia cieczy roboczej od 20° do 113°.
[NEW_PAGE]Rozpylacze w kształcie pełnego stożka
Do zabiegów ochronnych przy większych ciśnieniach i natężeniu wypływu zalecane są rozpylacze wirowe Disc-Core TeeJet o pełnym strumieniu stożkowym, z wymienną wkładką wirową. Mogą być stosowane w opryskiwaczach z pomocniczym strumieniem powietrza (PSP), szczególnie przydatne są m.in. do ochrony bardzo wysokich drzew lub chmielu. Zapewniają dokładne pokrycie cieczą roboczą chronionych roślin. Ciśnienie robocze może wynosić do 20 barów. Krążki rozpylacza wirowego dla tego modelu są wykonane z różnych materiałów (ceramika, hartowana stal nierdzewna, stal nierdzewna i polimer) i dostępne w różnych rozmiarach, przy czym rozpylacze ceramiczne wykazują najwyższą odporność na zużycie, dlatego polecane są w przypadku stosowania proszków zawiesinowych. Natomiast wkładki wirowe wykonano standardowo z mosiądzu, dostępne są również ceramiczne, z hartowanej stali nierdzewnej, z aluminium i z nylonu. Wydatek cieczy w tych rozpylaczach zależy od zestawienia krążka rozpylacza o różnej średnicy otworu i wkładki wirowej o różnych wymiarach.
Rozpylacze o płaskim strumieniu
W opryskiwaczach sadowniczych mają również zastosowanie rozpylacze standardowe TeeJet TP oraz XR o płaskim strumieniu cieczy roboczej, które zapewniają równomierne pokrycie cieczą opryskiwanych roślin. Rozpylacze są kodowane kolorami VisiFlo® i dostępne z dyszą ceramiczną o kącie strumienia cieczy 80°. Maksymalne ciśnienie robocze dla tych rozpylaczy wynosi 20 barów.
Dostępne są także rozpylacze serii DG-VS (fot. 11), o strumieniu płaskim z antydryfową wkładką, zabezpieczającą przed znoszeniem cieczy. Rozwiązanie to pozwala ograniczyć ilość bardzo drobnych kropli, które podlegają silnemu znoszeniu i są w konsekwencji tracone.
Fot. 11. Rozpylacz o płaskim strumieniu z zabezpieczeniem przed znoszeniem serii DG-VS, fot.TeeJet
Ponadto płaski strumień kropli o średniej wielkości poprawia bezpieczeństwo operatora podczas zabiegu, bez ryzyka obniżenia skuteczności opryskiwania. Dostępne są w rozmiarach od –015 do –05 z kątem 80°, w wykonaniu ze stali szlachetnej i przeznaczone do stosowania przy ciśnieniu od 2 do 15 barów.
Rozpylacz eżektorowy o strumieniu płaskim i kącie 80° z serii AI80-VS (fot. 12) znakomicie sprawdza się podczas zabiegów wykonywanych w okresie słabego jeszcze ulistnienia drzew i w sytuacji silnego wiatru bocznego.
Fot. 12. Rozpylacze eżektorowe o strumieniu płaskim do stosowania podczas bardzo wietrznej pogody serii AI80-VS, fot.TeeJet
Napowietrzone krople większych rozmiarów, skupione w zwartym strumieniu płaskim, mają zasięg o około 0,5 m większy niż standardowe rozpylacze wirowe, których strumień cieczy jest natychmiast znoszony przez wiatr.
Dostępne są w rozmiarach od –015 do –06, w wykonaniu ze stali szlachetnej, do stosowania w zakresie od 2 do 15 barów. W późniejszych fazach rozwojowych jabłoni, od różowego pąka, zaleca się stosowanie naprzemienne rozpylaczy eżektorowych o strumieniu płaskim i antydryfowych, w celu uzyskania pożądanej równowagi między zwiększonym zasięgiem opryskiwania a dobrym pokryciem z dysz antydryfowych. Uwaga – rozpylacze o strumieniu płaskim DG oraz AI, a także wirowe eżektorowe AITX wymagają większej staranności filtrowania cieczy. Zastosowanie filtrów w korpusach rozpylaczy, które umożliwiają prawidłowe stosowanie standardowych rozpylaczy wirowych, może być niewystarczające. Dlatego należy dobierać ich rozmiar również do rozmiaru dyszy.
