Po zbiorze owoców w roślinach zachodzą procesy fizjologiczne prowadzące do tworzenia się pąków kwiatowych. W tym czasie drzewa przygotowują się też do spoczynku zimowego. Oba procesy zachodzą prawidłowo tylko w obecności dużej ilości asymilatów, fitohormonów oraz odpowiednim zaopatrzeniu drzew w składniki mineralne, szczególnie fosfor, potas i azot, a także mikroelementy, głównie bor. Nasze działania w tym właśnie momencie powinny wspierać z jednej strony procesy formowania się pąków kwiatowych, z drugiej strony procesy aklimatyzacji drzew do przetrwania zimy. Jesienią warto również zadbać o uzupełnienie zawartości składników pokarmowych w glebie, głównie potasu i fosforu, oraz regulację odczynu gleby.
Po zbiorze jabłek i gruszek możemy wykonać 2 lub 3 zabiegi mieszaniną mocznika i nawozów zawierających bor (i ewentualnie cynk). Należy rozpocząć jenie później niż 14 dni po zbiorze owoców poszczególnych odmian. W tym czasie stosujemy od 5 (do pierwszych zabiegów) do 10 kg (później) mocznika oraz 300–450 g B/ha w postaci nawozów zawierających boroetyloaminę. Do tej mieszaniny możemy dodać także 200 do 300 g Zn/ha(dawka nawozów cynkowych zależy oczywiście od zawartości cynku w konkretnych rozwiązaniach). Zabieg należy powtórzyć po 7–10 dniach. Pamiętajmy, aby w pierwszym zabiegu nie przesadzać z dawką mocznika.
Zastosowanie nawożenia dolistnego azotem, borem i ewentualnie cynkiem w tym czasie może mieć kluczowe znaczenie dla prawidłowego odżywienia drzew i wiązania pąków kwiatowych na przyszły sezon. Bor z jesiennych zabiegów łatwo przemieszcza się do zdrewniałych organów drzew. Zmagazynowany w ten sposób jest wykorzystywany wczesną wiosną przez pąki, kwiaty i zawiązki owoców. Uniezależnia rozwój organów generatywnych od możliwości pobierania boru wczesną wiosną, gdy zwykle panują niesprzyjające warunki do pobierania tego składnika.
Przemieszczanie cynku w roślinach jest znacznie słabsze niż boru. Biorąc jednak kwestię nawożenia cynkiem w tym czasie na logikę, możemy stwierdzić, że opryskujemy jesienią młode liście na wierzchołkach pędów, starsze liście oraz korę pędów jednorocznych, możemy więc liczyć na to, że w końcowym efekcie zwiększymy jednak zawartość tego składnika pokarmowego w drzewach i pozostanie on w ich tkankach do wiosny. W uzasadnionych przypadkach w nawożenie dolistne w tym okresie możemy włączyć także magnez, fosfor i potas. Musimy pamiętać, że zawiązywanie i formowanie pąków kwiatowych zachodzi przy prawidłowym zaopatrzeniu roślin w azot i fosfor oraz potas (zwiększa potencjał osmotyczny komórek roślin, co może mieć znaczenie dla przezimowania roślin).
Nie mylmy jednak dokarmiania dolistnego azotem, borem i cynkiem z zastosowaniem mocznika tuż przed opadaniem liści. Celem dokarmiania roślin po zbiorze owoców jest zapewnienie rezerw składników pokarmowych oraz bieżące zaopatrzenie w nie drzew. Natomiast celem zastosowania mocznika (5%) tuż przed opadaniem liści jest przyspieszenie ich mineralizacji oraz wspomaganie rozwoju mikroorganizmów saprofitycznych. Zabieg ten ogranicza liczbę owocników sprawcy parcha jabłoni, ale z punktu widzenia zaopatrzenia drzew w składniki pokarmowe wnosi niewiele. Składniki pokarmowe przy tak późnym zastosowaniu (tuż przed opadaniem liści) nie zdążą bowiem przemieścić się do pędów i pąków. W ostatnich latach w wielu gospodarstwach obserwuje się tendencję do nawożenia potasem, fosforem oraz magnezem także po zbiorze owoców. Takie postępowanie jest zasadne, szczególnie w latach i na kwaterach obficie owocujących.
Tekst: Marcin Oleszczak, AGRISE Sp. z o.o. – Grupa Kapitałowa INTERMAG
Artykuł pochodzi z numeru 10/2016 MPS „Sad”
