Wbrew obiegowym opiniom, nie ma bezawaryjnie pracujących maszyn. Są tylko takie, które rzadziej się psują, bo wytworzył je solidny producent z materiałów wysokiej jakości. Stąd nabywanie tańszych, ale gorszych jakościowo maszyn jest tylko pozorną oszczędnością, za którą trzeba będzie zapłacić podczas późniejszego ich użytkowania. Okaże się wówczas, że tańsza maszyna „odbierze” nam z nawiązką wszystko to, co zaoszczędziliśmy podczas zakupu. W przypadku bardziej złożonych ciągników i maszyn (np. kombajny, opryskiwacze, siewniki precyzyjne) warto skorzystać z profesjonalnego serwisu, choć taka usługa wiąże się zwykle ze sporym nieraz wydatkiem, ale nie są to pieniądze wyrzucone w błoto. Wiadomo bowiem, że prawidłowo wykonany przegląd okresowy każdego środka technicznego niemal gwarantuje bezawaryjną pracę do następnej wizyty mechanika.
A czy za taką gwarancję nie warto dobrze zapłacić?
Przestrzeganie i realizacja zaleceń zawartych w instrukcji obsługi jest u nas rzadkością. A szkoda, bo nikt lepiej nie zna słabych stron maszyny od jej producenta. Bardzo często nieznajomość zawartości instrukcji, a zwłaszcza wybranych jej fragmentów ważnych dla właściwej i bezpiecznej eksploatacji maszyny, jest przyczyną późniejszego niezadowolenia z jej cech użytkowych. Może również stać się przyczyną zawinionych przez użytkownika awarii, a nawet groźnych wypadków. Dlatego wszelkie prace przy maszynie poprzedźmy uważną lekturą instrukcji i nie zaniedbujmy zawartych w niej zaleceń.
W większości przypadków przygotowanie do nowego sezonu przeprowadza zazwyczaj tylko jedna osoba. Nie ma wówczas możliwości udzielenia jej pomocy w razie wypadku. W związku z tym w pierwszej kolejności należy zadbać o bezpieczeństwo i ograniczyć do minimum ryzyko zatrucia ś.o.r. podczas prac z opryskiwaczami, a także urazów spowodowanych wirującymi elementami maszyn. Szczególnie wiele uwagi należy poświęcić wałkom przegubowo-teleskopowym zważając na to, że zabijają one w kraju kilkanaście osób rocznie. Przed uruchomieniem maszyny niezwykle ważne jest sprawdzenie zarówno stanu i kompletności osłon elementów ruchomych (wirników wentylatorów, wałków, noży, itp.), jak i pewności mocowania podzespołów oraz obecności zabezpieczeń na sworzniach łączących ciągnik z maszyną. A bezpośrednio przed przeglądem należy zaciągnąć hamulec ręczny i wyłączyć silnik ciągnika.
Przegląd powinno się przeprowadzać w odpowiedniej kolejności realizując dwie grupy operacji. Pierwsza grupa obejmuje rozkonserwowanie podzespołów specjalnie zabezpieczonych do zimowego przechowywania, a druga — to nieco poszerzony przegląd codzienny, jaki powinno się przeprowadzać przed każdym użyciem maszyny. W pierwszej kolejności należy usunąć materiały konserwujące i zamontować uprzednio zdemontowane podzespoły. Szczególną uwagę należy zwrócić na ich kompletność i prawidłowość montażu. Dobrze jest jeszcze zwrócić uwagę na stan techniczny, bo jest to ostatnia okazja do usunięcia ewentualnych usterek. Nie zapominajmy o uszkodzonych powłokach malarskich. Takie miejsca trzeba zabezpieczyć odpowiednimi lakierami, gdyż szybko ulegają korozji będącej często przyczyną późniejszych awarii maszyn. Należy sprawdzić stan wszystkich połączeń śrubowych i uzupełnić brakujące śruby pamiętając, że nakrętki odkręcają się podczas pracy i wymagają okresowego dokręcania. Dobrze wówczas zastąpić je tzw. nakrętkami samohamownymi, które pozwalają zapomnieć o tym problemie. Następnie, po regulacji naciągu pasków klinowych i łańcuchów napędowych, można przystąpić do uzupełnienia poziomu oleju w przekładniach lub jego wymiany, zgodnie z zaleceniami producenta. Przed uruchomieniem maszyny niezbędne jest nasmarowanie wszystkich łożysk. Warto przy tej okazji sprawdzić stan ich uszczelnień.
W celu sprawdzenia, czy wszystkie podzespoły pracują bez zakłóceń, wskazane są oględziny przy włączonym napędzie maszyny. Takich oględzin nie wolno przeprowadzać w pojedynkę. Konieczna jest asysta drugiej osoby zajmującej miejsce operatora maszyny lub ciągnika, zdolnej w każdej chwili do odłączenia napędu. Stuki, wibracje lub głośna praca sygnalizują niewłaściwe działanie podzespołów i wskazują na potrzebę usunięcia ich przyczyn. Niekiedy tą przyczyną mogą być uszkodzone lub zdeformowane osłony. W innych przypadkach diagnoza może być bardziej złożona. Zwłaszcza gdy wibracje wywoływane są przez uszkodzone łożyska lub przez ubytki wirujących ruchomych podzespołów. Dotyczy to głównie kosiarek rotacyjnych i bębnowych, które wymagają odpowiedniego wyważenia. Dlatego w przypadku zużyciach noży należy wymienić od razu oba, a w kosiarkach bębnowych najlepiej cały komplet.
Na zakończenie pozostaje jeszcze sprawdzenie instalacji elektrycznej i ogumienia, no i przegląd można uznać za zakończony. Nie zostawiajmy go na ostatnią chwilę, bo czasu może nam zabraknąć. Warto więc przyłożyć się i poświęcić nieco uwagi, aby starannie przygotować maszynę. Odpłaci się nam bezawaryjną pracą w sezonie.
