7. Międzynarodowa Konferencja Nawożeniowa rozpoczęła się 5 lutego z akademickim kwadransem - o godz. 10.15 w Kinoteatrze Polonez w Skierniewicach. Organizatorzy konferencji: Instytut Ogrodnictwa i ZZO Warka zadbali o bogaty program wykładów, a uczestnicy mogli także indywidualnie zasięgnąć porad w zakresie nawożenia i ochrony sadów na stoiskach firm komercyjnych, w tym także głównego partnera – Przedsiębiorstwa Intermag.
– Spotykamy się po kilku latach przerwy (konferencje odbywały się w innych lokalizacjach – red.) znów w Skierniewicach, gdzie chcemy połączyć wspólne działanie nauki i biznesu – dlatego pracownicy Instytutu łączą swoje siły z dostawcami najnowszych technologii (…) Biznes musi w dzisiejszych czasach wspierać naukę ogrodniczą, a nauka biznes (…). W Skierniewicach, w Instytucie, nauką zajmujemy się od 65 lat, kiedy to prof. Szczepan Pieniążek założył tę jednostkę. Początkowo wspieraliśmy tylko sadownictwo, obecnie naukowcy wspierają wszystkie branże ogrodnictwa – tymi słowami prof. dr hab. Małgorzata Korbin, dyrektor IO przywitała producentów zgromadzonych na dzisiejszej konferencji.
– Nam, jako jednostce biznesowej, brakuje wsparcia specjalistów ze świata nauki. W tym roku ranga programu konferencji jest wysoka, dzięki możliwości współdziałania ZZO Warka z IO. Oprócz tematów związanych z dokarmianiem sadów, podczas otwieranej właśnie konferencji poruszymy także problematykę nawadniania upraw (…) Dobór tematyki wykładów wiąże się bezpośrednio z sytuacją, z jaką mieliśmy do czynienia w ubiegłym roku, czyli suszą, która latem objęła cały kraj – dodała podczas powitania gości Anna Marczak, prezes ZZO Warka.
Podstawowy temat konferencji „Zasady nawożenia sadów jabłoniowych” przedstawił dr hab. Paweł Wójcik (IO). Strategia nawożenia roślin sadowniczych opiera się na wynikach analizy gleby i liści oraz na ocenie wizualnej rośliny. W integrowanej produkcji owoców wykonywanie analizy gleby jest obowiązkowe. Istotnym elementem w opracowywaniu kompleksowej strategii nawożenia roślin jest sposób pobieranie próbek gleby i liści. Niewłaściwe ich pobranie zwiększa ryzyko popełnienia błędu w nawożeniu roślin, co nieuchronnie prowadzi nie tylko do osłabienia plonowania drzew i obniżenia jakości owoców, lecz także do nadmiernego zanieczyszczenia środowiska naturalnego, głównie gleby i wód.
Dr Jacek Filipczak (IO) zwracał uwagę słuchaczy, że w ostatnich latach coraz częściej mówi się o znaczeniu tzw. korzystnych mikropierwiastków (m.in. krzemu), które jeszcze przed kilkudziesięcioma laty nie były w kręgu zainteresowań badaczy i producentów owoców. Odgrywa ważną rolę w procesach fizjologicznych roślin, korzystnie wpływając na ich kondycję, a co za tym idzie na plonowanie oraz jakość owoców. Zwiększa także wytrzymałość roślin na czynniki stresowe – zarówno abiotyczne (np. przymrozki, susza, stres herbicydowy), jak i biotyczne (szkodniki, patogeny grzybowe). Pomocnicze działanie w ograniczaniu występowania niektórych chorób roślin w wyniku stosowania krzemu ma szczególne znaczenie obecnie, gdy asortyment zarejestrowanych środków ochrony jest ograniczony. Co więcej, w uprawie niektórych gatunków roślin stosowanie preparatów na bazie krzemu jest jedynym sposobem na walkę z patogenami i szkodnikami.
Wprowadzeniem do coraz istotniejszego zagadnienia gospodarowania wodą w sadzie czy na plantacji był wykład dr Krzysztofa Klamkowskiego (IO) o metodach pomiaru wilgotności gleb. Celowe staje się zatem kontrolowanie zawartości wody w glebie i dostarczanie jej roślinom tylko wtedy, kiedy jest to niezbędne. Ma to na celu również przeciwdziałanie skutkom zalania roślin. Nadmierne nawadnianie, poza stratami wody, może bowiem prowadzić do uszkodzenia systemu korzeniowego i w rezultacie do zamierania roślin.
Wszystkie nawozy, niezależnie od przeznaczenia, składu chemicznego, formy fizycznej maja jedną wspólną cechę: cenę. Każdy kosztuje i choćby z uwagi na stosunkowo wysoką cenę nawozów posypowych powinny być one stosowane racjonalnie – konkludował mgr inż. Jarosław Kuklewski (Fruit Akademia). Obok Integrowanej Ochrony obowiązkiem każdego sadownika jest Dobra Praktyka Rolna, według której niewskazane jest zwiększanie nawożenia bez informacji o zasobności gleby w podstawowe składniki pokarmowe i oznaczenia jej odczynu. Analiza gleby powinna być wykonana przede wszystkim przed założeniem sadu. Wtedy tylko jest możliwe wniesienie niektórych składników do głębszych warstw gleby. W sadzie natomiast analiza powinna być wykonywana co 4–5 lat. W latach, gdy nie wykonuje się analizy, nawożenie powinno się opierać na wymaganiach pokarmowych i uzupełnianiu składników wywiezionych z pola wraz z plonem.
O technice i technologii nawadniania oraz fertygacji roślin sadowniczych mówił prof. dr hab. Waldemar Treder (IO). W warunkach Polski podstawowym źródłem wody dla roślin uprawianych w polu są opady atmosferyczne. Susza, która wystąpiła w ubiegłym roku (2015) była dla rolnictwa tak dotkliwa, że nazwano ją „suszą stulecia”. Analiza danych dla Skierniewic za lata 1921–2015, wykazuje że w ciągu ostatnich 95 lat tylko trzy razy wystąpiły aż tak duże niedobory opadów. Były to lata 1921, 1992 i 2015. Niepokojącym jest fakt że pomiędzy pierwszą (z odnotowanych) a drugą wielką suszą upłynęło 70 lat, ale już pomiędzy drugą a trzecią (w 2015 r.) już tylko 22 lata. Jedynym sposobem uniknięcia skutków suszy jest nawadnianie.
Ponadto dr Wiesław Ciecierski z firmy Intermag omówił wpływ jonów tytanu na kwitnienie roślin ogrodniczych, natomiast Ivan Tapia (COMPO Expert GmbH) skuteczność dokarmiania dolistnego roślin w zależności od ich stanu fizjologicznego oraz morfologii liścia.
Teksty wystąpień wygłoszonych podczas 7. Międzynarodowej Konferencji Nawożeniowej będą dostępne na łamach MPS Sadu 3/2016.
Dorota Łabanowska-Bury, Monika Strużyk
