Roszponka (Valerianella olitoria) jest rośliną jednoroczną o jadalnych, atrakcyjnie zielonych i zaokrąglonych liściach, o lekko orzechowym smaku. Najwięcej uprawia się jej we Francji (około 1900 ha), w Holandii, a także w Niemczech i Belgii. Liście tego warzywa można spożywać na surowo jak sałatę, można je także gotować jak szpinak. Roszponkę razem z sałatą dodaje się do smażonego bekonu lub szynki i buraków. W XVI wieku w Europie roszponka była często podawana z zimnymi gotowanymi burakami lub selerem.
| Odmiany | ||
| Odmiany roszponki można podzielić na szerokolistne, o dużych blaszkach liściowych, wśród nich 'Cavallo’, oraz drobnolistne, o ciemniej zabarwionych liściach, bardziej zwarte, ale mniej plenne, na przykład 'Verte de Cambrai’. | ||
| Wymagania | ||
| Roślina ta ma niewielkie wymagania klimatyczne. Nie jest wrażliwa na przymrozki, może pozostawać na polu przez całą zimę. Rośnie i plonuje dobrze na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych, na ziemiach urodzajnych, o odczynie obojętnym. Można ją również wysiewać na glebach gorszej jakości z wyjątkiem podmokłych. Roszponkę najlepiej uprawiać w drugim roku po oborniku, z dodatkowym nawożeniem mineralnym podając na hektar 200–300 kg NPK w stosunku 2 : 1 : 2. Azot rozsiewa się w dwóch terminach — połowę dawki przed siewem w postaci saletrzaku, pozostałą część trzy tygodnie po wschodach w postaci saletry amonowej. W uprawie polowej roszponkę sieje się w ilości 6 kg/ha, w rzędy odległe od siebie o 15 cm, na głębokość l cm. Dla lepszego kiełkowania nasion wskazane jest ich moczenie. Siew rzutowy, pozwala uzyskać większy plon ogólny, natomiast rzędowy zapewnia otrzymanie dorodniejszych rozet liściowych. | ||
| Siew | ||
Warzywo to można uprawiać z siewu bezpośrednio w pole, w trzech terminach: – od końca lipca do końca sierpnia — jako poplon na zbiór jesienny, – we wrześniu — na zbiór zimowy i wczesnowiosenny, – na przełomie marca i kwietnia — jako przedplon na zbiór wiosenny (w tym terminie można przyspieszyć zbiór okrywając zagony folią perforowaną lub włókniną polipropylenową).
Roszponkę można również uprawiać pod osłonami — często z rozsady. W tym celu nasiona wysiewa się do skrzynek lub wielodoniczek o średnicy 2 cm. W uprawie szklarniowej zbiera się ją kilkakrotnie w ciągu roku z tej samej powierzchni. | ||
| Pielęgnacja | ||
| W czasie wzrostu rośliny nie wymagają specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Należy jednak starannie usuwać chwasty, spulchniać międzyrzędzia, a w razie suszy nawadniać. W okresie wegetacji rośliny należy chronić przed ptakami i ślimakami. | ||
| Zbiór | ||
| Dla polepszenia walorów smakowych, na kilka dni przed zbiorem liście roszponki można wybielać przykrywając rozety liściowe kołpaczkami lub włókniną. Pozbawione światła liście zmieniają barwę z zielonej na żółtą i tracą gorycz. Roszponkę zbiera się po upływie około 3 miesięcy od siewu nasion obrywając same liście lub rozety liściowe. Zebraną oczyszcza się z zabrudzonych oraz uszkodzonych liści i układa luzem albo w pęczkach skrzynkach lub innych opakowaniach. Autorka jest pracownikiem Katedry Warzywnictwa Akademii Rolniczej w Szczecinie | ||
