Byliny wiosny – żagwin

Rodzaj żagwin (Aubrieta) obejmuje około 15 gatunków wieloletnich roślin zielnych. Do najczęściej uprawianych w polskich ogrodach należą żagwiny: zwyczajny (A. deltoidea), ogrodowy (A. x cultorum) oraz drobny (A. gracilis). Rośliny te na stanowiskach naturalnych można spotkać w południowo-wschodniej części Europy, na Półwyspie Bałkańskim, Azji Mniejszej, Kaukazie oraz w zachodniej Turcji.

Żagwin ogrodowy Audrey 'Purple Shades’ fot. Syngenta Flowers

Żagwin jest byliną o pokładających się pędach, tworzących zwarte, poduszkowate kobierce. Rozrastają się dość szybko. Rośliny osiągają wysokość ok. 10–15 cm. Ich największą ozdobą są wzniesione ponad liście, zebrane w krótkie grona czteropłatkowe kwiaty o średnicy 1,5–2,5 cm, które – w zależności od gatunku i odmiany – pojawiają się od kwietnia do czerwca i mogą być różowe, purpurowe, czerwonawe, fioletowe, niebieskie, a nawet białe. Żagwiny w czasie kwitnienia prezentują się imponująco i wabią do ogrodu liczne owady zapylające. W pozostałej części sezonu byliny te są ozdobne z pokroju i drobnych, szarozielonych, zimozielonych liści. U niektórych odmian (‘Argenteovariegata’, ‘Aureovariegata’, ‘Dr. Mules Variegated’) liście mają ozdobne, kremowobiałe lub żółte obrzeżenie.

Żagwin ogrodowy 'Aureovariegata’ fot. P. Czuchaj

Najpopularniejsze są jednak żagwiny o dekoracyjnych kwiatach. Na rynku dostępnych jest wiele odmian – zarówno rozmnażanych wegetatywnie, jak i z siewu. Do najnowszych osiągnięć hodowców w obrębie żagwinu ogrodowego należą: Axcent – grupa reprezentowana przez 7 odmian o różnej barwie kwiatów (z wyróżniającą się Axcent ‘Burgundy’ – o bordowych kwiatach), które są duże i długo zdobią rośliny; Audrey – 7 wcześnie kwitnących odmian, rośliny charakteryzują się szybkim, ale wyrównanym wzrostem i zwartym pokrojem; Glacier 'Blue’ – o znakomitej odporności na mróz, dużych, niebieskich kwiatach i zwartym pokroju, Regado – reprezentowana przez trzy odmiany (o dwubarwnych, fioletowo-białych kwiatach, o czerwonopurpurowych i o białych.

Żagwin ogrodowy Glacier 'Blue’ fot. Syngenta Flowers Żagwin ogrodowy Axcent 'Burgundy’ fot. Syngenta Flowers

W obrębie odmian żagwinu drobnego polecana jest jest Kitte® Blue, o bardzo dużych, wcześnie się pojawiających niebieskofioletowych kwiatach (i zdobiących rośliny aż do czerwca), zwartym pokroju i świetnej odporności na mróz. Z innych kreacji tego gatunku na uwagę zasługują: grupa Florado, którą tworzą odmiany ‘Blue Blush Bicolour’ – o biało-jasnoniebieskich kwiatach, ‘Blue Eye’ – o intensywnie niebieskich, ‘Rose Red’ – o purpurowych, ‘White’ – o białych (u wszystkich kwiaty są duże, pojawiają się od marca do czerwca, a rośliny charakteryzują się silnym wigorem wzrostu).

Żagwin drobny Florado 'Blue Eye’ fot._Florensis

Ponadto na rynku dostępne są m.in. odmiany: ‘Alba’ – o kwiatach białych, ‘Blaumeise’ – o niebieskich, ‘Blue Emperor’ – o fioletowoniebieskich, ‘Blue King’ – o niebieskofioletowych, ‘Bob Sanders’ – o pełnych, czerwonopurpurowych, ‘Doctor Mules’ – o niebieskofioletowych, ‘Hamburger Stadtpark’ – o ciemnoliliowych, ‘Tauricola’ – o niebieskich kwiatach, ‘Red Carpet’ – o ciemnoczerwonych, ‘Pixie Pearls’ – o białych, odmiany z grup Royal: o kwiatach lawendowoniebieskich, purpurowoczerwonych, różowych i fioletowoniebieskich oraz Cascade, tworzących kwiaty w barwach: ciemnoniebieskiej, purpurowej i karminowoczerwonej. Ciekawostką są odmiany o kwiatach pełnych: ‘Bressingham Pink’ –różowych, ‘Bressingham Red’ –czerwonoróżowych, ‘Winterberg’ –białych.

Żagwin ogrodowy Royal 'Red’ fot. Jelitto Staudensamen GmbH

Żagwin polecany jest do sadzenia w ogrodach skalnych, na murkach kwiatowych, na rabatach – także jako roślina obwódkowa. Ładnie prezentuje się też w wyższych pojemnikach zdobiących balkony i tarasy. Coraz częściej spotykany jest też w doborze roślin wykorzystywanych do obsadzania modnych ostatnio ogrodów na dachach i wertykalnych. Najlepiej sadzić go w grupach, na 1 m2 umieszczając 9 roślin.

Żagwin ogrodowy może być eksponowany w pojemnikach (tu odmiana Glacier 'Blue’) fot. Syngenta Flowers

Bylina ta wymaga stanowisk słonecznych, zimą osłoniętych od wiatru. W bezśnieżne zimy rośliny te warto okryć stroiszem lub agrowłókniną, aby uniknąć uszkodzeń liści przez ostre słońce. Gleby do uprawy żagwinu powinny być ciepłe, przepuszczalne, dość żyzne i zawierać wapń.

Żagwin ogrodowy w okresie kwitnienia jest niezwykle dekoracyjny fot. P. Czuchaj