Fertygacja w sadzie gruszowym

Odmiany i system uprawy
Gospodarstwo zajmuje 34 ha (10 ha jest dzierżawione), z czego na 24 ha rosną grusze, na 2,5 ha wiśnie, a na 1,5 ha jabłonie. Pozostały areał stanowią grunty orne. W gospodarstwie uprawiane są grusze odmian letnich oraz takich, których owoce nadają się do dłuższego przechowywania. Wszystko to sprawia, że podaż owoców trwa niemal cały rok (ostatnie gruszki sprzedawane są w czerwcu, a pierwsze zbierane są w sierpniu).

W uprawie jest ponad 20 odmian, przy czym część jak na razie jest tylko poddawana ocenie pod kątem przydatności do uprawy, przechowywania oraz handlu. Z odmian letnich uprawiane są takie, jak: ‘Alfa’, ‘Isolda’, ‘Margerita’, ‘Faworytka’ i ‘Bonkreta Williamsa’. Z przydatnych do przechowywania natomiast są: ‘Konferencja’ klon M 202, ‘Nojabrskaja’ i ‘Lukasówka’. Przy czym w towarowych ilościach uprawiane są tylko ‘Faworytka’, ‘Konferencja’, ‘Bonkreta Williamsa’, ‘Lukasówka’ i ‘Nojabrskaja’. Większość odmian (w tym wszystkie młode nasadzenia) rośnie na ‘Pigwie S1’. Tylko część na gruszy kaukaskiej.

Najstarsze grusze mają 46 lat i rosną w rozstawie 6 m x 4 m i 5 m x 3 m, a najmłodsze – w rozstawie 4 m x 1,25–1,5 m, 3,15 x 0,5–1 m. Drzewa prowadzone są z pierwszym piętrem w formie tzw. stołu oraz formowane na tzw. świecznik z dwoma przewodnikami (fot. 2). W całym sadzie prowadzona jest fertygacja, a na około 15 ha zamontowano sieci przeciwgradowe – zebrę (fot. 3). W 2015 r. kolejne 5 ha sadu gruszowego ma być przykryte osłonami przeciwgradowymi.

Fot. 2. Młode grusze odmiany ‘Konferencja’ klon M202 prowadzone w formie świecznika
 

Fot. 3. Część sadu gruszowego przykryta sieciami przeciwgradowymi

Fertygacja
Montaż instalacji do nawadniania i fertygacji w sadzie gruszowym jest najnowszą inwestycją J. Radzimowskiego. Jej projekt oraz realizację zlecono firmie AquaTom Tomasz Kroc z miejscowości Drzewce. Sady w Będziemyślu położone są w jednym kompleksie, zatem cała instalacja rozprowadzona jest z jednego miejsca. Do nawadniania użyto linii kroplujących swobodnie leżących pod koronami drzew. Umożliwił to montaż odżelaziacza w miejscu poboru wody. Zawory na poszczególne kwatery znajdują się w jednym miejscu (fot. 4), w budynku, w którym jest ujęcie wody, filtry, mieszalniki do nawozów (fot. 5) oraz układ sterowania. W przypadku nawadniania jest zatem jedno centrum jego obsługi.

Fot. 4. System zaworów na poszczególne kwatery

Fot. 5. Zbiorniki do mieszania nawozów…

… i mieszadło

Praca systemu nawadniającego jest zaprogramowana w komputerze, który automatycznie włącza i wyłącza instalację. Pomiar wilgotności gleby prowadzą na każdej z kwater tensjometry. Dzięki nim utrzymywany jest odpowiedni poziom wilgotności gleby, a nawadnianie realizowane jest często, ale małymi dawkami, tak aby nie następowało wypłukanie z gleby dostarczonych podczas fertygacji składników pokarmowych. Przy budynku przewidziano także ujęcie wody do opryskiwacza. Sadownik na pobór wody posiada stosowne pozwolenia wodnoprawne.

[NEW_PAGE]Fertygacja gruszy prowadzona jest zgodnie z zaleceniami belgijskimi. Jeszcze przed ruszeniem wegetacji poprzez linię nawodnieniową sadownik podaje Humistar. Jest to nawóz zawierający kwasy humusowe, co korzystnie wpływa na strukturę gleby i pojemność kompleksu sorpcyjnego. Około tydzień przed kwitnieniem drzew podawany jest w fertygacji Krista MAP (fosforan 1-amonowy) w dawce 25 kg/ha. Dostarcza on azot i fosfor, które pobudzają korzenie i wpływają na rozwój drzew. Nawóz ten działa także oczyszczająco na instalację nawodnieniową po użytym Humistarze. Jest on podawany co 4 dni do końca kwitnienia drzew. Następnie aplikowany jest nawóz YaraLiva Calcinit w dawce 7 kg/ha (co 4 dni) przez 6 tygodni po kwitnieniu. Po tym okresie trzykrotnie (co 4 dni) stosowany jest nawóz zrównoważony Universol Niebieski 18+11+18.

Latem prowadzone jest tylko nawadnianie drzew. Jeżeli susza jest dokuczliwa, wtedy przez system fertygacji dwukrotnie podawany jest nawóz magnezowy w dawce 10 kg/ha. Poprawia on kondycję liści, co przekłada się na wysokość i jakość plonu. Dawki nawozów wyliczone zostały na 2000 drzew/ha.

Dopiero na 5–6 tygodni przed zbiorem owoców grusze są ponownie fertygowane. Jednak każda z odmian jest wówczas traktowana indywidualnie, ponieważ mają one inne wymagania. Z uprawianych kreacji tylko ‘Konferencja’ ma wysokie zapotrzebowanie na potas. Ta odmiana jest nawożona siarczanem potasu (10 kg/ha) przez około 4 tygodnie (co 4 dni), a dopiero na 2 tygodnie przed zbiorem (wówczas nawożona jest także ‘Faworytka’) stosowana jest saletra potasowa. Taka konfiguracja nawozów zapobiega pojawieniu się wzrostu wtórnego na drzewach. Natomiast w przypadku odmiany ‘Nojabrskaja’ na 4 tygodnie (co 4 dni) przed zbiorem przez fertygację podawany jest nawóz Yara-Liva Calcinit w dawce 10 kg/ha, a na tydzień przed zbiorem stosowana jest saletra potasowa (Krista K Plus) w dawce 10 kg/ha, ponieważ, jak zauważył sadownik, wpływa to na równomierne dojrzewanie gruszek tej odmiany.
 
W młodych sadach po posadzeniu drzewka są zalewane wodą przez 8 godzin, aby zapewnić im odpowiednią wilgotność podłoża na starcie. Po 7 dniach przez fertygację podawany jest nawóz Intake w dawce 10 l/ha. Kolejne dwa zabiegi tym nawozem w odstępach co 3 dni prowadzone są w tej samej dawce. Drzewka nawożone w ten sposób mają dostarczone do systemu korzeniowego składniki, które wpływają pozytywnie na ich wzrost i kondycję.

Po zbiorze owoców, szczególnie na kwaterach obficie plonujących, gospodarz nie stosuje nawozów posypowo, ale także przez fertygację. Wówczas 3 razy (co 3 dni) podaje azot w postaci nawozu YaraLiva Calcinit w dawce 25 kg/ha. Ten sposób nawożenia wzmacnia drzewa i sprawia, że w dobrej kondycji rozpoczynają kolejny sezon.

W ocenie J. Radzimowicza, nawadnianie w produkcji owoców wysokiej jakości jest niezbędne. Jeżeli jest ono wsparte przemyślanym i dostosowanym do potrzeb roślin w każdym momencie wzrostu i rozwoju nawożeniem przez fertygację, to efekty są bardzo dobre. Drzewa są w bardzo dobrej kondycji i corocznie obficie plonują.

Anita Łukawska
Fot. 1-5 A. Łukawska

Artykuł pochodzi z numeru 5/2015 „Hasła Ogrodniczego”