Bialska Konferencja Sadownicza

Dr Dorota Kruczyńska z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach omówiła wady i zalety sportów odmian ‘Gala’ i ‘Red Delicious’. Odmiany te od lat budzą zainteresowanie rynku. W EU największy udział w produkcji towarowej mają ‘Golden Delicious’, ‘Gala’ i ‘Red Delicious’, w Polsce ‘Idared’, ‘Jonagold’, ‘Šampion’ i ich mutanty. Nie jest zatem dziwne, że polscy sadownicy interesują się odmianami, których owoce można długo przechowywać i są sprzedawalne na rynkach światowych. ‘Gala’ jest odmianą wcześnie wchodzącą w owocowanie, plenną i regularnie owocującą, o późnej porze kwitnienia, małej podatności na gorzką plamistość podskórną i uszkodzenia mechaniczne, o owocach trwałych w obrocie handlowym. Jej wadami są jednak wielkość owoców, nadmierne ich zawiązywanie (wymaga przerzedzania), słabe wybarwianie się, podatność drzew na choroby kory i drewna, a owoców na choroby przechowalnicze oraz skłonność do pękania.

Dr Dorota Kruczyńska

W obrębie tej odmiany występują mutanty różniące się rumieńcem, który może być jasno- lub ciemnoczerwony, rozmyty lub gładki. Mutacje o ciemnoczerwonych i paskowanych owocach nie są trwałe i mogą powracać do stanu wyjściowego. ‘Red Delicious’ jest odmianą trudniejszą w uprawie od ‘Gali’ z uwagi na wymagania cieplne, stanowiskowe i późny zbiór (przełom września i października). W przypadku obydwu odmian konieczne jest przeprowadzanie przerzedzania zawiązków owocowych, zbiór we właściwym terminie oraz odpowiednia ochrona przed chorobami kory i drewna. W obecności zapylaczy (z odmian uprawnych lub ozdobnych) lepiej plonują.

 

Dr hab. Anna Bielenin z IPSAD przestawiła zagrożenie ze strony ważnych gospodarczo chorób roślin sadowniczych w nadchodzącym sezonie. Ostatnia jesień była ciepła, a zima łagodna. Spodziewać się zatem należy, że bieżący sezon pod względem ochrony przed grzybem Venturia inaequlis może być tak trudny jak poprzedni z uwagi na konieczność wczesnego rozpoczęcia zabiegów. Pierwsze wysiewy zarodników workowych w 2014 r. zanotowano w marcu, gdy pąki na jabłoniach zaczynały nabrzmiewać. Rozluźnienie łusek okrywających umożliwia wnikanie askosporów do wnętrza pąków, a warunki wilgotnościowe panujące w ich wnętrzu sprzyjają rozwojowi grzybni. W takich warunkach niemożliwe jest dotarcie środków ochrony roślin do wnętrza pąków i często skutkiem tego jest parch jabłoni na działkach kielicha i na szypułkach.

Dr hab. Anna Bielenin

Dr hab. A. Bielenin zalecała, aby wczesną wiosną ochronę przed parchem jabłoni rozpocząć od zabiegów środkami miedziowymi, następnie kontaktowymi. Najlepiej jest prowadzić ochronę zapobiegawczą. Preparaty o charakterze interwencyjnym powinny być wykorzystywane tylko w ostateczności, korzystniej jest wykonać jeden zabieg zapobiegawczy więcej, niż liczyć na zadziałanie preparatu poinfekcyjnego. W celu zapobiegania selekcji ras odpornych sprawcy parcha jabłoni warto stosować mieszaniny fungicydów (zbiornikowe lub gotowe) o różnym mechanizmie działania. Ponadto przed użyciem każdego środka należy zapoznać się z jego etykietą rejestracyjną i przestrzegać zaleceń w niej zawartych. W ograniczaniu presji chorobowej grzyba V. inaequalis ważne są jesienne zabiegi mocznikiem. W sezonie wegetacyjnym ochronę chemiczną warto wspomagać nawozami lub preparatami nie będącymi ś.o.r., ale stymulującymi naturalną odporność roślin.

Inną ważną chorobą jabłoni, która w ostatnich sezonach jest coraz groźniejsza jest rak drzew owocowych. Rozprzestrzenianiu się jej sprzyja wilgotna jesień oraz łagodna zima. Ochronę przed tą chorobą należy prowadzić po zbiorze owoców, w okresie opadania liści oraz później.

 

Zagrożenie ze strony szkodników w nadchodzącym sezonie wegetacyjnym przedstawił prof. dr hab. Remigiusz Olszak z IPSAD. Łagodna zima sprzyjała zimowaniu szkodników i wiosną dość wcześnie mogą one wychodzić z kryjówek zimowych, dlatego ważne są wczesne lustracje w sadach. Są konieczne przez cały okres wegetacyjny, gdyż stanowią podstawę w podejmowaniu decyzji o zabiegach chemicznych.

Prof. dr hab. Remigiusz Olszak

Do zwalczania szkodników profesor zalecał wykorzystywać w pierwszej kolejności insektycydy selektywne w stosunku do owadów pożytecznych, ponieważ bez ich udziału ochrona upraw przed szkodnikami jest niemożliwa. Insektycydy można zastosować tylko wówczas, gdy liczebność szkodników przekroczy próg zagrożenia ekonomicznego. Omówił także gatunki organizmów pożytecznych, które występują w sadach (m.in. biedronki, złotooki, skorki, pluskwiaki równoskrzydłe, pająki, ptaki oraz parazytoidy). 

 

Artur Srokosz z BASF zaprezentował nowy fungicyd Faban 500 SC, który jest zarejestrowany do ochrony jabłoni i gruszy przed parchem w dawce 1,2 l/ha. Jest to gotowa mieszanina ditianonu i pirymetanilu, które zostały połączone w nową strukturę fizyczną, tzw. ko-kryształ, co wpływa na wysoką skuteczność obu substancji.

Ponadto wydłużył się okres pozostania substancji na powierzchni liści, gdyż obniżona została jej podatność na ulatnianie. Część substancji aktywnej tego środka pozostaje na powierzchni liści, a część wnika do ich wnętrza. Ditianon w 100% związany jest w ko-kryształach, natomiast pirymetanil tylko w 2/3. Pozostała część (1/3) jest obecna w preparacie w postaci wolnej, zdolnej do natychmiastowego działania na roślinie, gdy istnieje konieczność szybkiego przerwania rozwijającej się infekcji.

Fungicydem tym można wykonać do 4 zabiegów w sezonie wegetacyjnym, najlepiej zapobiegawczych, przed spodziewaną infekcją w okresie wysiewu zarodników workowych. Można go także użyć w trudnych w okresach po infekcji (gdyż wykazuje działanie interwencyjne do 48 godzin), ale przed kolejną. Możliwe jest użycie tego preparatu także po deszczu, po wysiewie zarodników, ale przed wystąpieniem infekcji.

Artur Srokosz

Paweł Prokop z firmy DuPont omówił nowy fungicyd Fontelis 200 SC, który w sezonie 2015 r. będzie można wykorzystać w ochronie sadów jabłoniowych przed sprawcami parcha i mączniaka jabłoni oraz szarej pleśni Jest to preparat z grupy SDHI (przerywa procesy zachodzące w mitochondriach komórek patogenów) zawierający nową substancję aktywną – pentiopirad. Wykazuje działanie wgłębne i lokalnie systemiczne. Ponieważ działa w ściśle określonym miejscu w łańcuchu oddechowym komórek grzybów chorobotwórczych, istnieje średnie do wysokiego ryzyko powstania odporności, dlatego zabiegi nim z uwzględnieniem innych środków z tej grupy można wykonać maksymalnie trzy razy w sezonie wegetacyjnym, zawsze naprzemiennie z preparatami o odmiennym mechanizmie działania. 

Paweł Prokop

Fontelis 200 SC najlepiej wykorzystywać do zabiegów zapobiegawczych. Najlepszym terminem na wykonanie zabiegu tym środkiem jest okres przed, w trakcie i tuż po kwitnieniu. Można zastosować go do 3 razy w sezonie, dopuszczalne jest użycie go 2 razy po sobie z 7-dniowym odstępem, w dawce 0,5–0,75 l/ha (wielkość dawki zależy od wielkości koron drzew i od ich wieku), przy użyciu 500–750 l wody. Nie jest zalecane stosowanie go później niż 21 dni przed zbiorem owoców. Jak informował P. Prokop, preparat ten charakteryzuje się wysoką odpornością na zmywanie przez deszcz (do 60 mm opadu).

 

Justyna Wasiak z Sumi Agro Poland zaprezentowała produkty z oferty firmy do ochrony upraw sadowniczych przed chorobami i szkodnikami zwracając uwagę na preparaty Topsin M 500 SC, Mospilan 20 SP (rozszerzenie etykiety rejestracyjnej), Nissorun 050 EC, Ortus 05 SC i Sumo 10 EC oraz Kendo 50 EW. Ten ostatni jest preparatem do ochrony jabłoni i gruszy przed mączniakiem prawdziwym w dawce 0,5 l/ha do maksymalnie 2 zabiegów (w odstępie 7-14 dni) w sezonie, w przypadku jabłoni od fazy różowego pąka do końca fazy osiągania przez owoce połowy typowej wielkości (BBCH 57-75), a w przypadku gruszy od fazy, gdy pierwsze liście są całkowicie wykształcone, do fazy dojrzałości zbiorczej owocu (BBCH 19-87). W bieżącym roku firma Sumi Agro Poland kontynuuje akcję „Budujemy populację owadów zapylających” obejmującą upowszechnianie muraki ogrodowej.

 

Justyna Wasiak

 

Zmiany w rejestracjach z oferty Arysta LifeScience omówił Krzysztof Joachim. Captan 80 WG to preparat kontaktowy do ochrony jabłoni przed parchem jabłoni. Można go mieszać z innymi produktami. Jest to bezpieczny fungicyd kontaktowy – dla rośliny i operatora. Jednak jego rozpuszczanie należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami producenta. Jest on dostępny m.in. w beczkach (o unikalnym kodzie potwierdzającym jego autentyczność). W maju br. spodziewane jest rozszerzenie etykiety rejestracyjnej dla Captanu 80 WG o możliwość użycia go do ochrony jabłoni przed chorobami przechowalniczymi w dawce 1,9 kg/ha na 4 tygodnie przed zbiorem owoców oraz truskawek przed szarą pleśń w dawce 1,2 kg/ha zapobiegawczo od początku do końca kwitnienia.
 
Vaxiplant SL to produkt zawierający laminarynę, który można wykorzystywać do ochrony roślin sadowniczych i warzywnych przed wieloma chorobami pochodzenia grzybowego i bakteryjnego. Laminaryna uruchamia mechanizmy obronne przed infekcjami dokonywanymi przez patogeny. W Polsce Vaxiplant SL jest zarejestrowany do ochrony truskawki przed szarą pleśnią, mączniakiem prawdziwym, białą i czerwoną plamistością liści oraz do ochrony pomidorów przed bakteryjną cętkowatością. Jest polecany do zabiegów zapobiegawczych, których zadaniem jest zabezpieczenie roślin przed infekcją. Może być wykorzystywany do ochrony na krótko przed zbiorem owoców, ponieważ nie ma karencji. 

Krzysztof Joachim

W ofercie firmy znajdują się preparaty do zwalczania szkodników Apacz 50 WG, Acaramik 018 EC i Sanmite 20 SP. Ostatni z wymienionych w bieżącym roku można stosować po raz ostatni, gdyż nie została przedłużona jego rejestracja. Asahi SL jest to biostymulator zarejestrowany jako ś.o.r. o jasno określonym składzie i musi być on wpisywany do ewidencji zabiegów.

 

Szymon Kamiński omówił produkty z oferty BioAgris. Protector to naturlany adiuwant do fungicydów, insektycydów i nawozów dolistnych, który na powierzchni roślin łączy się z ich woskami tworząc jednorodną warstwę, co podnosi skuteczność wykonywanych zabiegów. VaporGard to produkt zawierający naturalne żywice sosny przeznaczony do ograniczania pękania kutykuli na owocach, co ogranicza powstawanie ordzawień. BioCal to nawóz zapobiegający problemom z prawidłową dystrybucją wapnia w roślinach, czego efektem jest brak gorzkiej plamistości podskórnej na jabłkach. 

 

Szymon Kamiński
 
Mirosław Błasiak omówił kompleksowy program nawożenia roślin sadowniczych w oparciu o nawozy COMPO Expert. Podczas sadzenia drzewek owocowych polecał użyć Basacote^® Plus 6M w dawce 40–50 g/drzewko. Jest to nawóz NPK, otoczkowany, o spowolnionym, kontrolowanym uwalnianiu składników pokarmowych, który w określonej dawce pokrywa potrzeby pokarmowe roślin w pierwszym roku wzrostu drzew. Dostępne są także nawozy o działaniu od 3 do 12 miesięcy. Do nawożenia doglebowego w starszych sadach polecał użyć nawozów Blaukorn^® i NovaTec^®, natomiast do dokarmiania dolistnego – nawozów z serii Basfoliar^®. Szczególną uwagę zwrócił też na preparat COMPO Frost Protect do ochrony upraw sadowniczych przed uszkodzeniami przymrozkowymi.

Mirosław Błasiak
 
Dariusz Zmysłowski zaprezentował nawozy z oferty firmy Tradecorp. Humistar (nawóz płynny do oprysku gleby w dawce 20 l/ha) zawierający 16,5% kwasów humusowych, które korzystnie wpływają na strukturę gleby oraz na rozwój systemu korzeniowego i pobieranie składników pokarmowych z podłoża. Tripod 2 także zawiera kwasy humusowe, ale ma formę sypką. Magnitech zawiera magnez, żelazo oraz azot, bor, mangan i molibden, Drakar K – 47% K2O i 4,6% azotu mocznikowego, Ultraferro^® zawiera 6% żelaza w formie schelatowanej EDDHA. 

Dariusz Zmysłowski

Ostatni z wymienionych jest polecany jest do zabiegów doglebowych w pasy herbicydowe wiosną, w dawce około 10 kg na 200 l wody na 1 ha. Nawóz ten służy do likwidowania niedoborów żelaza. Boramin Ca to nawóz zawierający niezbędne w okresie kwitnienia składniki pokarmowe – bor, wapń i aminokwasy. Phostrade Ca natomiast jest nawozem zawierającym azot, fosfor i wapń przeznaczonym do zabiegów dolistnych w okresie po zawiązaniu owoców do zbiorów, w celu odżywienia drzew i poprawy wybarwienia owoców.

 

Paweł Barański z firmy Chłodnie KA Sp. z o.o. omówił zasady budowy obiektów chłodniczych, wyposażania komór chłodniczych w urządzenia chłodnicze oraz do modyfikowania atmosfery i zasady ich pracy oraz ustawiania opakowań z owocami w komorach, aby urządzenia działały sprawnie i efekty przechowywania były wysokie. 

Paweł Barański
 
Tekst i zdjęcia: Anita Łukawska, Plantpress