Początkowe objawy jego aktywności (dotychczas owad ten nie stwarzał zagrożenia na polach uprawnych) bardzo przypominały symptomy alternariozy. Mimo kilku zabiegów fungicydami nie udawało się jednak zatrzymać postępu “choroby”. Dopiero dokładna obserwacja silnie zniszczonych liści (fot. 1) pozwoliła na postawienie trafnej diagnozy i skuteczne zwalczenie szkodnika.
Fot. 1. Efekt żerowania Epermenia chaerophyllella na marchwi (Belgia, 2013 r.)
W pierwszej połowie lipca, podczas lustracji uprawy marchwi zlokalizowanej na południowym wschodzie Polski zaobserwowałam anormalnie wyglądające liście (fot. 2), w części pokryte czarnym, drobnym pyłkiem. Analiza (za pomocą monitora komputera) sfotografowanej naci marchwi wykazała, że niewielkie plamy na liściach to miny powstałe podczas żerowania gąsienicy (fot. 3) E. chaerophyllella, a czarny “pył” to jej odchody. Żerowanie gąsienicy polega na wyjadaniu tkanek liścia pomiędzy obiema jego skórkami. Wydrążone korytarze nie są zanieczyszczone odchodami, gąsienica wypróżnia się bowiem dopiero po opuszczeniu miny. Pozostające skórki zasychają, a liście wyglądają jak spalone (fot. 4).
Fot. 2. Początkowe objawy żerowania gąsienic E. Chaerophyllella (Polska, 2014 r.)
Fot. 3. Miny i młoda gąsienica E. chaerophyllella
Fot. 4. Skórki liścia brązowieją i zasychają
O pojawieniu się tego szkodnika na roślinach marchwi w województwie kujawsko-pomorskim informowała także dr Maria Rogowska z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Nie wiadomo czy owad ten stanie się zagrożeniem dla marchwi w Polsce, czy jest to przypadkowe jego wystąpienie na roślinach uprawnych.
Zwalczanie tego szkodnika nie jest opracowane. Wydaje się, że przy okazji ochrony marchwi przed bawełnicą topolowo- marchwiową czy połyśnicą marchwianką środkiem nikotynylo-pyretroidowym będzie można ograniczyć także liczebność gąsienic E. chaerophyllella, które występować mogą na roślinach od maja do końca września. Dorosłe osobniki 2 lub 3 pokoleń w roku latają od kwietnia do września. Mają skrzydła rozpiętości 12–14 mm, brunato-jasnobrązowo-białe.
Katarzyna Kupczak
Fot. 1–4 K. Kupczak
