Przedstawiamy poniżej ocenę kampanii zbiorów i sprzedaży owoców czarnej porzeczki dokonanej przez zarząd Krajowego Stowarzyszenia Plantatorów Czarnej Porzeczki.
Podsumowanie sezonu porzeczkowego 2016
Sezon zbiorów porzeczek czarnych właściwie już się zakończył i nie można go niestety zaliczyć do udanych dla producentów tego gatunku owoców. Jest to już kolejny, czwarty rok, w którym uzyskiwane przez plantatorów ceny nie pokrywały kosztów produkcji. W roku 2016 na początku zbiorów oferowane przez przemysł przetwórczy i zamrażalniczy ceny stanowiły około 40% poniesionych kosztów produkcji kilograma owoców, a w drugiej połowie zbiorów spadły do poziomu 21-23%.
Pomimo wielokrotnych zapowiedzi przedstawicieli Krajowej Unii Producentów Soków (KUPS) o olbrzymich zapasach zarówno soku zagęszczonego jak i mrożonek, wynoszących 70% rocznego zapotrzebowania na ten gatunek owoców, to w zasadzie całość tegorocznej produkcji została skupiona, ale niestety w cenach uniemożliwiających w przyszłości uprawę porzeczki czarnej na wynikającej z zapotrzebowania powierzchni i dobrym jakościowo poziomie.
Po 4-letnim, bardzo trudnym i ekonomicznie nieopłacalnym okresie, trudno oczekiwać innej reakcji producentów, niż likwidacja plantacji. Przemysł przetwórczy nie zdaje chyba sobie sprawy z tego, że cena skupu 1 kg porzeczki czarnej spadła poniżej ceny 1 kg żyta czy ziemniaków. Dlatego dalsze używanie argumentów o dużej nadprodukcji tych owoców, co jeżeli nawet ma pewne uzasadnienie (a przecież zjawisko to zostało wywołane przez tenże przemysł w 2011 r.), doprowadzić może niebawem do dużego deficytu w tym segmencie owoców.
Zdaniem Krajowego Stowarzyszenia Plantatorów Czarnych Porzeczek (KSPCP) tegoroczny poziom cen za owoce porzeczki czarnej nie wynikał z nadmiaru surowca na rynku, a raczej z wykorzystania przez przemysł możliwości bezumownego zakupu owoców, bowiem jak zapowiada Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) od 1 stycznia 2017 r. transakcje takie nie będą możliwe.
Mamy też wątpliwości, co do prawdziwości corocznie przytaczanych argumentów przy stosowaniu przez przemysł przetwórczy od czterech lat bardzo niskich cen na owoce porzeczki czarnej takich jak:
– duże zapasy koncentratu i mrożonek,
– nadprodukcja owoców (pomimo corocznego zmniejszania areału plantacji),
– zmiana preferencji konsumentów, a w związku z czym ciągły spadek spożycia soków owocowych.
Za jeden z powodów dramatycznej sytuacji producentów owoców porzeczki czarnej uznała pani Barbara Groele (sekretarz generalny KUPS) w programie TVP „ Tydzień” w dniu 17 lipca 2016 r. (z udziałem też przedstawiciela KSPCP) systematyczny spadek spożycia soków owocowych, w tym z czarnych porzeczek. Natomiast zaledwie kilka dni wcześniej, bo 8 lipca br. W wywiadzie dla portalu WWW.sadyogrody.pl Pani B. Groele wypowiadała się następująco ( wybrane cytaty): „To co jest ważne, rynek soków i nektarów jeszcze kilka lat temu notował duże spadki nawet dwuprocentowe. Obecny wzrost jest super pozytywnym trendem, ponieważ te produkty są bardzo ważne w kontekście naszego odżywiania.”, „Coraz chętniej sięgamy po soki „NFC” (z ang. nie z koncentratu) – tu nastąpił przyrost spożycia z 14 milionów litrów w 2013r. do 21 milionów litrów w 2014r. (…) Trzeba jednak podkreślić, że to ciągle mały rynek w porównaniu do rynku soków z soku zagęszczonego, który też rośnie.”, „Dodam, że w przypadku nektarów, które robi się z owoców zbyt kwaśnych, by mógł powstać z nich sok, najchętniej sięgamy po te z czarnych porzeczek i wiśni.”
W tym programie („Tydzień”) przedstawicielka KUPS mówiła też o spotkaniach i współpracy z przedstawicielami producentów w sprawach uregulowania rynku owoców, a które to jak sięgamy pamięcią wstecz, nigdy z inicjatywy tej organizacji się nie odbyły.
Może nadeszła już właściwa pora, by przedstawiciele KUPS zaprzestali obwiniać producentów porzeczki czarnej, wiśni i innych gatunków owoców, o nierealne prognozy zbiorów „ocierające się o manipulację”, a autentycznie usiedli do rozmów z przedstawicielami tej branży na temat przyszłości polskich owoców. Ograniczanie się bowiem do wyrażania sprzeciwu przez przedstawicieli przemysłu przetwórczego i zamrażalniczego wobec obowiązku wdrożenia przepisów wspomnianej ustawy nie wróży niczego dobrego w najbliższej przyszłości.
Krajowe Stowarzyszenie Plantatorów Czarnych Porzeczek w obecnej sytuacji podejmować będzie zdecydowane działania na rzecz wdrożenia od 1 stycznia 2017 r. ustawy o ARR z 10 lipca 2015 r. „O zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw” (http://www.arr.gov.pl/data/00069/ustawa_10072015.pdf) wraz z przepisami uzupełniającymi korzystnymi dla producentów owoców, warzyw i innych roślin uprawnych przy przyszłościowym zawieraniu umów na dostawę surowca dla przemysłu przetwórczego i zamrażalniczego. W trosce o produkcję zdrowych, wysokiej jakości owoców oraz równe szanse dla wszystkich producentów żądać też będziemy bezwzględnego przestrzegania przez podmioty skupujące przepisów z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego.
Zarząd KSPCP
