Fot. 1. „Szczurze ogony” – czerwona zgnilizna korzeni truskawki
Główną metodą ochrony przed tą chorobą glebową jest zakładanie plantacji ze zdrowych sadzonek, ważne jest też lokalizowanie nasadzeń na dobrze zdrenowanych glebach. Aktualnie nie ma zarejestrowanego preparatu chemicznego do zwalczania tej choroby. Pomocne w ochronie jest stosowanie preparatów ograniczających zarodnikowanie grzyba i indukujących odporność rośliny. Takie działanie wykazują m.in. Fosfiron Mg i Viflo Cal S.
Fot. 2. Śluzowce właściwe– objawy na ogonkach i spodzie liści
Grzyb ten jest typowym epifitem. Nie przyczynia się do większych strat, jedynie porażone owoce mogą tracić wartość handlową oraz ograniczona zostaje powierzchnia asymilacyjna. Do głównych metod zwalczania tej choroby zalicza się przede wszystkim zrównoważone nawożenie NPK i zabiegi agrotechniczne, m.in. niszczenie zachwaszczenia na plantacjach oraz unikanie zbyt dużego zagęszczenia roślin.
Fot. 3. Chloroza liści wywołana porażeniem przez fitoplazmę
Przeciwko chorobom wirusowym i fitoplazmatycznym nie ma zarejestrowanych preparatów chemicznych. W celu ich ograniczenia zaleca się zakładać plantacje ze zdrowego materiału szkółkarskiego oraz zwalczać wektory (m.in. mszyce i skoczki),które przenoszą choroby. Ważne są lustracje plantacji w celu eliminacji porażonych roślin. Dodatkowo, zalecana jest izolacja przestrzenna plantacji od innych upraw i innych gatunków roślin mogących być źródłem patogena.
Typowym objawem zgnilizny korony truskawki są obserwowane na przekroju pędu skróconego mniejsze lub większe nekrozy. Świeżo zaatakowana tkanka jest wodnista i zabarwiona na jasnobrązowo, potem wybarwia się na kolor intensywnie brązowo-czerwony. W czasie suchych i upalnych miesięcy proces gnicia może ulec zahamowaniu prowadząc do pozornego wyzdrowienia rośliny.
Zniekszatłcone owoce, przylistki – symptomy fitoplazmy
Natomiast objawy skórzastej zgnilizny owoców obserwowane są na owocach na różnym etapie rozwoju, ponieważ patogen poraża zarówno kwiaty, jak i owoce, od fazy zielonego zawiązka do dojrzałego owocu. W wyniku infekcji na owocach truskawek obserwowane są początkowo jasnobrązowe, później brązowe suche gnilne plamy, które niekiedy obejmują cały owoc. Na dojrzałych owocach pojawiają się zaś szarawożółte, czasami fioletowe odbarwione plamy. Miąższ porażonych truskawek jest jasnobrązowy z ciemniejszymi wiązkami naczyniowymi. Porażone owoce nieprzyjemnie pachną, są gorzkie i nie nadają się do spożycia. W wysokiej wilgotności w okresie pozbiorczym pokrywają się białą, delikatną grzybnią.
P. cactorum jest groźnym i szkodliwym patogenem na plantacjach truskawek, dlatego wymaga odpowiednich działań, które ograniczają jej występowanie. Do najważniejszych zalicza się metody agrotechniczne oraz dobór odpowiednich odmian truskawki. W przypadku obydwu chorób plantacje należy zakładać ze zdrowych kwalifikowanych sadzonek bez objawów chorobowych. Rośliny zaleca się uprawiać na podniesionych zagonach, co przyspiesza obsychanie owoców i zmniejsza ryzyko infekcji. Podobną rolę spełnia ściółkowanie plantacji.
W uprawie towarowej truskawki można opryskiwać np. preparatem Luna Sensation 500 SC (0,8 l/ha;3 dni karencji). Stwierdzono, że niektóre fungicydy stosowane w zwalczaniu szarej pleśni mogą zmniejszyć nasilenie skórzastej zgnilizny owoców. Bardzo dobre efekty w ograniczaniu choroby wykazał Fosfiron Mg, zawierający aktywny jon fosforynowy, który ogranicza zarodnikowanie patogena.
Produktem z serii Viflo jest również Viflo Cu-B, w którym składniki pokarmowe są skompleksowane kwasem glukonowym. Połączenie dwóch elementów (B i Cu) zapewnia bardzo szybkie pobieranie pierwiastków i wysoką skuteczność w likwidacji niedoborów składników pokarmowych oraz ograniczenie rozwoju chorób grzybowych i bakteryjnych. Nawozy te są w pełni bezpieczne, nie mają okresów karencji i prewencji oraz nie zostawiają pozostałości w owocach – co jest szczególnie ważne w przypadku owoców truskawki.
Dodatkowo, oprócz znacznej poprawy prowadzonej ochrony oraz uruchomienia mechanizmów obronnych, poprawiają także parametry jakościowe i ilościowe plonu (jędrność, zawartość cukru).Właściwości stymulujące odporność roślin wykazują również nawóz Fosfiron Mg (jon fosforynowy), który oprócz dostarczenia Mg i P działa ograniczająco na tworzenie spor oraz kiełkowanie zarodników i wzrost strzępki infekcyjnej.
Odporność wzmacniają również preparaty na bazie laminaryny – Vaxiplant SL i Plantivax SL. Szczególnie duże znacznie w uprawie truskawek ma preparat Vaxiplant, który zarejestrowany jest do ochrony przed białą i czerwoną plamistością liści truskawek, mączniakiem prawdziwym, szarą pleśnią. Jego stosowanie w zalecanej dawce 1 l/ha działa zapobiegawczo wobec sprawców wielu chorób.
