Była Jugosławia wraz z Polską stanowiły wśród państw socjalistycznych wyjątek pod względem struktury własności gospodarstw rolnych – nie dotknęła ich bowiem w większym stopniu kolektywizacja, stąd w Słowenii aż 94% użytków rolnych należy do gospodarstw rodzinnych, co stanowi odsetek wyższy niż w Polsce. Zarazem niższa, bo wynosząca 6 ha, jest przeciętna powierzchnia gospodarstwa rolnego. Winnice, które stanowią istotną część produkcji roślinnej zajmują w Słowenii 16 tys. ha, z czego na 11 tys. ha prowadzona jest uprawa odmian białych. Właśnie na winorośli polska firma INTERMAG przeprowadziła w Słowenii pierwsze doświadczenia potwierdzające skuteczność stymulatorów wzrostu: OPTYSIL-u (zawierającego przyswajalny przez rośliny krzem) i TYTANIT-u (zawierający tytan w formie dostępnej dla roślin) oraz pełnego programu dokarmiania pozakorzeniowego winorośli.
Gleby na najbardziej intensywnie użytkowanych rolniczo obszarach północno-wschodniej Słowenii to przede wszystkim gleby płowe, brunatne i mady. Sumy opadów w tej części Słowenii są wyższe niż w Polsce, a maksimum opadów przypada na lato i jesień. Średnie temperatury tamże są wyższe od tych w Polsce o ok. 2°C przy zbliżonej amplitudzie rocznej.
Warunki naturalne sprawiają, że stosunkowo niewielka część kraju jest wykorzystana rolniczo dla produkcji roślinnej – grunty orne i uprawy wieloletnie stanowią niespełna 1/10 powierzchni Słowenii.Doświadczenie na winorośli
Doświadczenie zostało wykonane w 2015 r. we współpracy z Wydziałem Rolnym Uniwersytetu w Mariborze w stacji doświadczalnej Meranovo. Przeprowadzono je na 16-letnich roślinach odmiany Welschriesling rosnących na zasobnej, brunatnej, kwaśnej glebie, antropogenicznie przekształconej w eutroficzną, o miąższości 1,2 m. Nawożenia doglebowego nie przeprowadzono. Wykonano 9 zabiegów fungicydowych.
OPTYSIL w winnicy
W kombinacji 1. zastosowano tylko OPTYSIL każdorazowo w dawce 0,5 l/ha w fazach BBCH 13–14, 75 i 81. Głównym celem badania było sprawdzenie czy stymulator wzrostu przeciwdziałania stresom biotycznym. Po zastosowaniu wyłącznie OPTYSILU stopień porażenia liści przez sprawcę mączniaka rzekomego był niższy w porównaniu z kontrolą o 27,9%, a stopień porażenia gron o 31,1%. Oceny dokonywano, gdy jagody były dojrzałe do zbioru. Stopień porażenia powierzchni liści przez sprawcę mączniaka prawdziwego zbadano, gdy jagody były dojrzałe do zbioru. Po zastosowaniu OPTYSILu był on niższy w porównaniu z kontrolą o 80,4%, a stopień porażenia gron o 62,6%. Stopień porażenia gron przez szarą pleśń po zastosowaniu OPTYSILu był niższy w porównaniu z kontrolą o 64%.
TYTANIT w winnicy
TYTANIT zastosowano każdorazowo w dawce 0,2 l/ha w fazach BBCH 17–18 i 53. Głównym celem badania było sprawdzenie czy TYTANIT stymuluje rozwój roślin i korzystnie wpływa na fotosyntezę. Liczba kwiatostanów na pędzie u roślin traktowanych wzrosła w stosunku do kontroli o 8,5% (ocenę prowadzono w fazie BBCH 53). Dwukrotnie zastosowany stymulator wzrostu wpłynął istotnie zarówno na wzrost wydłużeniowy pędów (średnia długość w porównaniu z kontrolą wzrosła o 5,1%), jak i na liczbę zalążków pędów bocznych (wzrost o 8,8%). Pomiaru powierzchni liści dokonano w fazie BBCH 77 – wzrost w porównaniu z kontrolą wyniósł ok. 15% – średnia powierzchnia liści na jednym krzewie wzrosła z 2,58 do 2,97 m2, a przypadająca na hektar z 11,1 tys. m2 do 12,8 tys. m2; indeks LAI wyniósł w przypadku zastosowania stymulatora TYTANIT aż 1,28.
Winorośl – program dokarmiania pozakorzeniowego
W kombinacji tej kombinacji oceniano pełny program dokarmiania pozakorzeniowego winorośli opracowany przez INTERMAG, na który składają się (dawki jednorazowe): wieloskładnikowy nawóz mikroelementowy PLONVIT WINOROŚL – 1,5 l/ha, nawozy makroelementowe: FOSTAR – 2 l/ha, KALPRIM – 3 l/ha, WAPNOVIT – 5 l/ha, nawozy mikroelementowe: BORMAX – 1 l/ha oraz chelaty z serii MIKROCHELAT: Fe-13 – 0,5 kg/ha, Zn-15 – 0,5 kg/ha, Mn-13 – 0,5 kg/ha, Cu-15 – 0,5–1 l/ha, stymulatory: TYTANIT – 0,2 l/ha i OPTYSIL – 0,5 l/ha. Głównym celem badania było sprawdzenie czy program korzystnie wpływa na wielkość i jakość plonu.
Plon we wszystkich trzech sprawdzanych kombinacjach był istotnie wyższy niż w przypadku kontroli. Dotyczyło to w szczególności plonu handlowego.
W stosunku do kontroli plon ogólny wzrósł z 9445,7 kg/ha do: 10 047,7 kg/ha w przypadku stosowania samego OPTYSIL-u oraz do 10 060,6 kg/ha przy użyciu jedynie TYTANIT-u, a 10 355,8 kg/ha dla pełnego programu dokarmiania. W stosunku do kontroli plon handlowy mierzony po odliczeniu porażonych gron oraz gron niewypełnionych (poniżej 60°Oe) wzrósł z 8260,3 kg/ha do: 9352,3 kg/ha w przypadku stosowania samego OPTYSIL-u oraz 9434,2 kg/ha przy użyciu samego TYTANIT-u i 9855,6 kg/ha dla pełnego programu dokarmiania. Udział plonu handlowego w plonie ogólnym wzrósł z 87,5% w przypadku kontroli do: 93,1% dla OPTYSIL-u i 93,8% dla TYTANIT-u oraz 95,2% dla pełnego programu dokarmiania.
Średnia masa gron porażonych w stosunku do plonu ogólnego była niższa niż dla kontroli o: 80,1% dla OPTYSIL-u, 56,8% dla TYTANIT-u i 90,2% dla pełnego programu dokarmiania.
Przy przeciętnych ubiegłorocznych cenach skupu winogron w Słowenii, oznaczają one wysoką rentowność wszystkich proponowanych w doświadczeniu zabiegów, zarówno tych mających na celu zaopatrzenie w bardzo dobrze przyswajalne składniki pokarmowe, jak i stymulację wzrostu oraz profilaktykę stresu. Rentowność tę bowiem przy uzyskanych wynikach, dla każdej kombinacji nawozowej należy szacować na ok. 500 €/ha.
Tekst i zdjęcia: Marek Skawiński, INTERMAG
