Zwójka różóweczka jest typowym polifagiem. Może występować na wielu gatunkach roślin sadowniczych. Zasiedla jabłonie, grusze, śliwy oraz może występować na krzewach jagodowych – porzeczkach, malinach czy agreście. W rejonie Centralnej Polski w ostatnich latach obserwuje się liczne występowanie tego gatunku.
Motyle zwójki różóweczki znacznie różnią się wyglądem w zależności od płci (dymorfizm płciowy). Samce są mniejsze, mają mniejszą rozpiętość skrzydeł (do 19 mm). Skrzydła pierwszej pary u samców są w odcieniach brązu, mają też ciemniejszy, wyraźnie widoczny rysunek. Skrzydła samic mąja większą rozpiętość (do 24 mm), są w odcieniach koloru oliwkowego z niezbyt dobrze widocznym, ciemniejszym rysunkiem. Skrzydła tylne u obu płci są szare.
Gąsienica jest stosunkowo duża, dorasta do 22 mm. Jej ubarwienie zmienia się z wiekiem. Młodsze gąsienice są żółtozielone z czarną głową. Starsze są zielone z brązową głową i tarczką karkową.
Zwójka różóweczka jest gatunkiem jednopokoleniowym zimującym w postaci jaj. Są one składane zwykle na gładkiej powierzchni kory gałęzi i pni drzew. Na krzewach owocowych motyle składają jaja w dolnej partii krzewów. Zimujące jaja składane są w złoża po kilkadziesiąt sztuk. Złoża te dobrze widoczne są w okresie bezlistnym drzew (łatwo je odszukać w tym czasie).
Gąsienice wylęgają się z jaj wiosną – w czasie zielonego pąka na jabłoni. Wyląg trwa zwykle kilka dni. Młode gąsienice szybko rozchodzą się w koronie drzew lub krzewów. Gąsienice starsze żerują w luźno splecionych rozetach lub w charakterystycznie zwiniętych w rurkę liściach. Okres występowania gąsienic w jabłoniach trwa zwykle do drugiej dekady czerwca. W późniejszym czasie możemy spotkać tylko pojedyncze gąsienice.
Miejsce żerowania gąsienicy zwójki różóweczki
Lot motyli rozpoczyna się – zależnie od warunków pogodowych – w drugiej lub trzeciej dekadzie czerwca i może trwać do końca lipca. Po wylocie samice składają jaja, które zimują. Szkodliwość tego gatunku może być znacząca. Gąsienice uszkadzają owoce wyżerając w nich rozległe otwory. Mocno uszkodzone zawiązki mogą opadać. Owoce z rozległymi bliznami nie nadają się do handlu.
Uszkodzone przez zwójkę różóweczkę owoce
Zwójka dębóweczka – gatunek jednopokoleniowy, o biologii zbliżonej do zwójki różóweczki. Zwykle nie powoduje strat o znaczeniu ekonomicznym.
Zwójka gruszóweczka pospolita – gatunek jednopokoleniowy, zimujący w postaci jaj. Nieliczny w naszych sadach.
Zwójka jabłoneczka jesienna – gatunek jednopokoleniowy, zimujący w postaci jaj. W centralnej Polsce gatunek bez większego znaczenia.
tekst i zdjęcia: Marcin Oleszczak, Intermag
