UPRAWA BROKUŁÓW NA ZBIÓR LATEM

Wymagania pokarmowe

Brokuł jest warzywem o dużych wymaganiach pokarmowych, ze względu na szybki wzrost i wytwarzanie dużej masy zielonej. W roku poprzedzającym jego uprawę zalecane jest nawożenie organiczne obornikiem w ilości 40–60 t/ha — w zależności od rodzaju gleby. Jest ono szczególnie korzystne na glebach lekkich. Obornik można zastąpić kompostem po uprawie pieczarek bądź nawozami zielonymi (peluszką, bobikiem, facelią, żytem) przyoranymi jesienią. Nawożenie mineralne powinno być prowadzone na podstawie wyników chemicznej analizy gleby. W przypadku niewykonania takiej analizy orientacyjne dawki nawozów powinny wynosić: N — 200–250 kg/ha, P₂O₅ — 70–100 kg/ha i K₂O — 180–200 kg/ha. Należy również pamiętać, że brokuł silnie reaguje na niedobór w glebie niektórych mikroskładników. Przy braku molibdenu następuje zwężenie blaszek liściowych, tak zwana biczykowatość, a przy silnym niedoborze tego pierwiastka może nawet nastąpić zanik wierzchołka wzrostu. Aby tego uniknąć uprawę należy prowadzić na glebie o odczynie zbliżonym do obojętnego — pH powinno wynosić około 7, a rośliny w fazie rozsady opryskiwać 0,1% roztworem molibdenianu amonu lub molibdenianu sodu. Drugim mikroelementem, którego niedobór może często występować, jest bor, a objawem jego braku są puste przestrzenie w łodygach. Bor  w glebie można uzupełnić nawożeniem boraksem w iloś­ci 20–30 kg/ha lub superfosfatem potrójnym borowanym. Dobre efekty daje też opryskiwanie rozsady 0,3% roztworem boraksu. Powstawaniu pustych przestrzeni w łodydze sprzyja również zbyt silne nawożenie azotem, zbyt małe zagęszczenie roślin oraz zmienne warunki pogodowe — gdy po okresie suszy następują silne opady.

Nawadnianie

Brokuł silnie reaguje na niedobór wody w glebie — nawadnianie jest bardzo istotne podczas uprawy na zbiór latem. Susza jest szczególnie szkodliwa po posadzeniu roślin w pole oraz w okresie formowania róż. W tych okresach niedobór wody połączonyz wysoką temperaturą powoduje zahamowanie wzrostu, a to z kolei sprzyja przedwczesnemu zawiązywaniu róż, które są małe i nie osiągają rozmiarów handlowych. Nawadnianie powinno się rozpoczynać według wskazań tensjometru, gdy potencjał wody w glebie wzrośnie powyżej 0,04 MPa. Jednorazowa dawka powinna wynosić 15–20 mm.

Zbiór

Do zbioru przystępujemy, gdy róże są całkowicie wyrośnięte, zwarte, a wielkość pąków wynosi około 2 mm. Brokuły wycinamy z łodygą długości 15–20 cm. Po wycięciu obrywamy liście, a róże jak najszybciej umieszcza­my w chłodni. Zbiór powinien odbywać się wcześnie rano. Bardzo dobrze, jeśli przed umieszczeniem w chłodni mamy możliwość schłodzenia brokułów w wodzie o temperaturze 1–2°C przez około 15 minut. Tak traktowane róże zachowają dłużej jędrność i świeżość.

Reakcja odmian na warunki letniej uprawy

W naszym kraju brokuł uprawiany był głównie na zbiór wiosną i jesienią. Uprawa na zbiór latem była uważana za bardziej zawodną, ze względu na niekorzystne działanie wysokiej temperatury. Na początku wzrostu róży wysoka temperatura sprzyja powstawaniu róż zdeformowanych (fot. 1) z nierównomiernie rozwiniętymi pąkami (fot. 2) oraz poprzerastanych liśćmi. Natomiast w okresie zbiorów powoduje szybkie otwieranie się pąków. Reakcja roślin na warunki panujące w czasie letniej uprawy w dużym stopniu zależy od odmiany.
Z tego względu bardzo ważne jest, aby znać skłonność odmian do tworzenia róż z wadami w niekorzystnych warunkach. O wysokoś­ci przyszłego plonu będzie decydował dobór właściwej odmiany do danego terminu uprawy i wykonanie odpowiednich prac agrotechnicznych. Chcąc uzyskać róże brokułu na zbiór w lipcu, nasiona należy wysiać w kwietniu, rozsadę w fazie 4–5 liści po miesiącu wysadzić w pole w zagęszczeniu 35–45 tysięcy roślin na hektar.

Fot. 1. Róża zdeformowana

Fot. 2. Róża o niewyrównanych pąkach

W 2002 roku w Akademii Rolniczej w Poznaniu przeprowadzono doświadczenie, którego celem by­ło porównanie wy­sokości i jakości plonu wybranych odmian brokułu w uprawie na zbiór latem. Roś­liny wysadzono w pole w maju, a zbiór odmian Lucky F₁ (fot. 3), Milady F₁, Liberty F₁, Biathlon F₁ i Fiesta F₁ rozpo­częto po 53 dniach, Monopoly F₁ i Ma­rathon F₁ — po 58 dniach, Monaco F₁ i Lord F₁ — po 64 dniach. Najwyższy plon ogól­ny i handlowy dała odmiana Monaco F₁, z której zebrano 18 ton handlowych róż z hektara. U wszystkich odmian u­dział róż z wadami jakościowy­mi nie przekraczał 10% (wykres). Największą skłonnoś­cią do tworzenia róż zde­formowanych charakteryzowały się odmiany Monopoly F₁ i Lucky F₁, a róż z niewyrównanymi pąkami odmiana Biathlon F₁. Wszystkie od­miany cechowały się bardzo dużą ścisłością róż.

Fot. 3. Odmiana 'Lucky’

Plon ogólny i handlowy wybranych odmian brokułu w roku 2002